Phụ cấp là gì? Phân biệt phụ cấp và trợ cấp

Phụ cấp là khoản tiền được cộng thêm vào lương cơ bản, nhằm bù đắp những khó khăn, vất vả trong công việc. Vậy phụ cấp bao gồm những loại nào? Phụ cấp khác gì với trợ cấp? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết những thắc mắc của bạn.

1. Phụ cấp là gì?

Theo Luật Lao động 2019, phụ cấp là khoản tiền bổ sung ngoài lương, được trả cho người lao động dựa trên các yếu tố như:

Điều kiện làm việc: độc hại, nguy hiểm, nặng nhọc,...
Tính chất công việc: phức tạp, đòi hỏi kỹ năng cao, trách nhiệm lớn,...

Mức phụ cấp do người sử dụng lao động quy định trong hợp đồng lao động hoặc thỏa ước lao động tập thể, đảm bảo công bằng, minh bạch và không thấp hơn mức tối thiểu do pháp luật quy định.

2. Các loại phụ cấp phổ biến

Phụ cấp được chia thành nhiều loại, tùy thuộc vào tính chất công việc và điều kiện làm việc. Dưới đây là một số loại phụ cấp phổ biến:

Phụ cấp theo điều kiện làm việc:
- Phụ cấp độc hại, nguy hiểm: Trả cho người lao động làm việc trong môi trường độc hại, nguy hiểm như công nhân hóa chất, thợ lặn,... (Hình ảnh minh họa)
- Phụ cấp nặng nhọc: Trả cho người lao động làm công việc nặng nhọc, tiêu hao nhiều sức lực như khuân vác, bốc xếp,...
- Phụ cấp làm thêm giờ: Trả khi làm việc ngoài giờ quy định. Ví dụ, anh A làm thêm 2 tiếng, lương giờ là 50.000 đồng, phụ cấp làm thêm giờ là 150% thì anh A sẽ nhận được (50.000 x 150% x 2) = 150.000 đồng tiền phụ cấp.
- Phụ cấp làm đêm: Trả khi làm việc vào ban đêm.
Phụ cấp theo khu vực địa lý:
- Phụ cấp khu vực: Trả cho người lao động làm việc tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Ví dụ, chị B làm việc tại huyện đảo Trường Sa, được hưởng phụ cấp khu vực 30% lương cơ bản.
- Phụ cấp thu hút: Trả cho người lao động làm việc tại những nơi khó tuyển dụng.
Phụ cấp theo trách nhiệm công việc:
- Phụ cấp chức vụ: Trả cho người giữ chức vụ quản lý. Ví dụ, giám đốc, trưởng phòng,...
- Phụ cấp trách nhiệm: Trả cho người lao động có nhiệm vụ quan trọng, chịu trách nhiệm cao. Ví dụ, thủ quỹ, kế toán trưởng,...
- Phụ cấp kiêm nhiệm: Trả khi người lao động đảm nhận thêm công việc khác.
Các loại phụ cấp khác:
- Phụ cấp ăn trưa
- Phụ cấp đi lại
- Phụ cấp nhà ở
- Phụ cấp thâm niên: Tính theo số năm làm việc tại công ty. Ví dụ, công ty C quy định cứ mỗi năm làm việc, người lao động được cộng thêm 5% phụ cấp thâm niên vào lương.

3. Phụ cấp và trợ cấp: Đâu là điểm khác biệt?

Tiêu chí	Phụ cấp	Trợ cấp
Mục đích	Bù đắp khó khăn, vất vả trong công việc	Hỗ trợ trong hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn
Tính chất	Thường xuyên, định kỳ	Không thường xuyên, theo sự kiện
Đối tượng	Người đang làm việc	Người đang làm việc và người đã nghỉ việc
Ví dụ	Phụ cấp độc hại, phụ cấp chức vụ	Trợ cấp ốm đau, trợ cấp thai sản, trợ cấp thất nghiệp

Điểm giống nhau: Đều là khoản tiền bổ sung ngoài lương cơ bản, nhằm hỗ trợ thu nhập cho người lao động.

4. Những câu hỏi thường gặp về phụ cấp

Phụ cấp có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không? Phụ thuộc vào từng loại phụ cấp. Ví dụ, phụ cấp lương phải đóng thuế, phụ cấp độc hại không phải đóng thuế.
Công ty có quyền đơn phương thay đổi phụ cấp không? Phải thỏa thuận với người lao động và thông báo trước khi thay đổi.
Phụ cấp có được tính vào lương khi đóng bảo hiểm xã hội không? Có những khoản phụ cấp được tính và có những khoản không được tính.