GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI BẰNG TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI
- luatlongphan
- 23 hours ago
- 7 min read
Việc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua trọng tài thương mại đã được quy định trong Luật Đất đai năm 2024, đánh dấu một bước tiến mới trong việc áp dụng phương thức giải quyết tranh chấp ngoài tòa án. Cơ chế trọng tài thương mại được thiết kế để giải quyết các tranh chấp phát sinh từ các hoạt động thương mại có liên quan đến đất đai, đem lại nhiều ưu điểm vượt trội như tính linh hoạt, bảo mật và hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ đi sâu vào phân tích các điều kiện, thủ tục và lợi ích khi giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại.
Tranh chấp đất đai có thể giải quyết bằng trọng tài thương mại hay không?
Theo quy định tại Khoản 5 Điều 236 Luật Đất đai năm 2024, tranh chấp đất đai có thể được giải quyết bằng trọng tài thương mại. Đây là một điểm mới đáng chú ý so với Luật Đất đai năm 2013, mở rộng thẩm quyền giải quyết các tranh chấp đất đai bằng phương thức trọng tài.
Tuy nhiên, không phải tất cả các tranh chấp đất đai đều thuộc thẩm quyền của trọng tài thương mại. Phương thức này chỉ áp dụng cho những tranh chấp phát sinh từ các hoạt động thương mại liên quan trực tiếp đến đất đai. Các trường hợp có thể giải quyết bằng trọng tài bao gồm, nhưng không giới hạn, những tranh chấp sau:
Tranh chấp phát sinh từ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa các doanh nghiệp bất động sản và khách hàng.
Tranh chấp liên quan đến hợp đồng thuê đất, thuê mặt bằng giữa các thương nhân.
Tranh chấp về đền bù giải phóng mặt bằng giữa chủ đầu tư dự án và người sử dụng đất.
Các tranh chấp không mang tính thương mại, chẳng hạn như tranh chấp thừa kế đất đai, tranh chấp ranh giới đất đai giữa các hộ gia đình, vẫn thuộc thẩm quyền của tòa án hoặc các cơ quan hành chính có thẩm quyền như Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện.
Điều kiện để giải quyết tranh chấp đất đai tại trọng tài thương mại
Để có thể giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại, các bên liên quan cần phải đáp ứng một số điều kiện được quy định tại Luật Đất đai năm 2024 và Luật Trọng tài Thương mại năm 2010. Các điều kiện này bao gồm:
Tranh chấp phải phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai
Theo Khoản 5 Điều 236 Luật Đất đai năm 2024, chỉ những tranh chấp liên quan đến hoạt động thương mại mới có thể được giải quyết bằng trọng tài. Hoạt động thương mại liên quan đến đất đai được hiểu là các giao dịch nhằm mục đích sinh lợi, chẳng hạn như giao dịch mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, hợp đồng thuê đất hay các hoạt động kinh doanh bất động sản. Điều này cũng được làm rõ trong Điều 2 của Luật Trọng tài Thương mại 2010.
Các bên phải có thỏa thuận trọng tài bằng văn bản
Căn cứ theo Điều 5 Luật Trọng tài Thương mại 2010, các bên trong tranh chấp phải có thỏa thuận trọng tài bằng văn bản để xác định trọng tài là cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp. Thỏa thuận này có thể được lập trước, trong hoặc sau khi tranh chấp phát sinh. Thỏa thuận trọng tài là điều kiện tiên quyết để trọng tài thương mại có quyền giải quyết vụ việc.
Thỏa thuận trọng tài không được thuộc các trường hợp vô hiệu hoặc không thể thực hiện
Theo Điều 18 của Luật Trọng tài Thương mại 2010, thỏa thuận trọng tài sẽ không có giá trị nếu rơi vào một trong các trường hợp vô hiệu, như thiếu sự đồng ý của một bên, thỏa thuận không rõ ràng về phạm vi, hoặc không thể thực hiện được do các lý do hợp pháp.
Lợi ích của việc giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại
Giải quyết tranh chấp đất đai thông qua trọng tài thương mại mang lại nhiều lợi ích nổi bật, cụ thể như sau:
Thời gian giải quyết nhanh chóng và thủ tục linh hoạt
Thủ tục trọng tài đơn giản và có tính linh hoạt cao, giúp rút ngắn thời gian giải quyết tranh chấp so với các phương thức giải quyết khác như xét xử tại tòa án. Thông thường, một vụ việc tranh chấp sẽ được giải quyết trong khoảng 6-9 tháng, điều này giúp các bên có thể sớm nhận được phán quyết và khôi phục hoạt động kinh doanh của mình.
Bảo mật thông tin cao
Trọng tài đảm bảo tính bảo mật thông tin, giúp bảo vệ bí mật kinh doanh và thông tin nhạy cảm của các bên tham gia. Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng trong các tranh chấp liên quan đến doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp bất động sản, nơi mà uy tín và bảo mật là yếu tố sống còn.
Tính chuyên môn cao
Trọng tài viên là những chuyên gia có kiến thức sâu rộng về pháp luật và kinh nghiệm xử lý các tranh chấp đất đai phức tạp. Nhờ vậy, phán quyết trọng tài thường chính xác và thuyết phục hơn, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên.
Tính thực thi cao
Phán quyết trọng tài có giá trị chung thẩm và không cần phải trải qua các cấp xét xử khác, giúp các bên có thể thi hành phán quyết một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại
Các bước để giải quyết tranh chấp đất đai thông qua trọng tài thương mại được quy định tại Luật Trọng tài Thương mại năm 2010, bao gồm các bước cơ bản như sau:
Bước 1: Nộp đơn khởi kiện
Nguyên đơn sẽ nộp đơn khởi kiện kèm theo thỏa thuận trọng tài và các tài liệu chứng cứ liên quan đến tranh chấp cho trung tâm trọng tài. Đơn khởi kiện cần làm rõ yêu cầu của nguyên đơn và giá trị tranh chấp.
Bước 2: Bị đơn nộp bản tự bảo vệ
Trong vòng 30 ngày kể từ khi nhận được hồ sơ khởi kiện, bị đơn sẽ phải nộp bản tự bảo vệ, đồng thời chỉ định trọng tài viên của mình.
Bước 3: Thành lập Hội đồng trọng tài
Hội đồng trọng tài được thành lập với sự tham gia của các trọng tài viên do các bên thỏa thuận hoặc do trung tâm trọng tài chỉ định. Thông thường, hội đồng trọng tài bao gồm ba trọng tài viên, trong đó có một chủ tịch hội đồng.
Bước 4: Tổ chức phiên họp giải quyết tranh chấp
Hội đồng trọng tài sẽ tổ chức phiên họp để các bên trình bày các vấn đề liên quan đến tranh chấp. Trọng tài viên có thể yêu cầu các bên cung cấp thêm chứng cứ hoặc giám định nếu cần thiết.
Bước 5: Ra phán quyết trọng tài
Sau khi xem xét toàn diện vụ việc, hội đồng trọng tài sẽ ra phán quyết và tuyên bố công khai tại phiên họp cuối cùng.
Bước 6: Thi hành phán quyết
Các bên có trách nhiệm tự nguyện thi hành phán quyết trọng tài. Nếu bên thua kiện không thực hiện phán quyết, bên thắng kiện có thể yêu cầu tòa án cưỡng chế thi hành.
Tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại tại Long Phan PMT
Tại Long Phan PMT, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ giải quyết tranh chấp đất đai qua trọng tài thương mại một cách chuyên nghiệp và toàn diện. Cụ thể, luật sư của chúng tôi sẽ thực hiện các công việc sau:
Xem xét tính chất tranh chấp để xác định có thuộc thẩm quyền trọng tài hay không.
Đánh giá lợi ích và rủi ro khi lựa chọn trọng tài thương mại làm phương thức giải quyết tranh chấp.
So sánh với các phương thức giải quyết tranh chấp khác như tòa án hoặc hòa giải để đề xuất giải pháp phù hợp.
Soạn thảo và xây dựng thỏa thuận trọng tài hoặc điều khoản trọng tài chuẩn trong hợp đồng.
Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện hoặc bản tự bảo vệ, cùng với các chứng cứ liên quan.
Hướng dẫn và hỗ trợ trong quá trình thực hiện phán quyết trọng tài.
Giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại là một phương thức hiệu quả, linh hoạt và bảo mật, đem lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp và cá nhân trong quá trình giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên, để áp dụng thành công, các bên cần có sự am hiểu sâu sắc về pháp luật liên quan đến đất đai và trọng tài thương mại. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ giải quyết tranh chấp đất đai một cách chuyên nghiệp.
>>> Xem thêm:
Comments