LẬP DI CHÚC ĐỂ LẠI TÀI SẢN LÀ GIÁ TRỊ BỒI THƯỜNG THU HỒI ĐẤT CÓ ĐƯỢC KHÔNG?

luatlongphan
Jul 26
8 min read

Trong thực tế hiện nay, vấn đề Nhà nước thu hồi đất và bồi thường cho người sử dụng đất đang trở thành chủ đề được nhiều người quan tâm, đặc biệt là về quyền định đoạt tài sản liên quan đến giá trị bồi thường này. Một trong những thắc mắc phổ biến là liệu người sử dụng đất có thể lập di chúc để để lại giá trị bồi thường thu hồi đất cho người thân, người thừa kế hay không? Bài viết sau đây sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện và đầy đủ nhất về vấn đề này, từ cơ sở pháp lý, nội dung của tài sản thừa kế, đến thủ tục và giải quyết tranh chấp.

Di sản thừa kế là giá trị bồi thường thu hồi đất

Có Được Lập Di Chúc Để Lại Tài Sản Là Giá Trị Bồi Thường Thu Hồi Đất Hay Không?

Trước hết, để hiểu rõ việc lập di chúc đối với tài sản là giá trị bồi thường thu hồi đất, chúng ta cần xem xét căn cứ pháp luật về di sản và quyền lập di chúc. Theo Điều 612 Bộ luật Dân sự năm 2015, "Di sản là toàn bộ tài sản mà người chết để lại, bao gồm tài sản riêng và phần tài sản chung của người đó với người khác." Điều này có nghĩa là quyền sử dụng đất hay giá trị bồi thường liên quan đến quyền sử dụng đất cũng thuộc phạm vi di sản nếu người đó có quyền hợp pháp trước khi mất.

Đồng thời, Án lệ 34/2020/AL của Tòa án Nhân dân Tối cao cũng khẳng định rằng quyền sử dụng đất bị Nhà nước thu hồi vẫn là tài sản được pháp luật bảo vệ quyền lợi dưới hình thức giá trị bồi thường. Vì vậy, nếu người sử dụng đất còn sống và có quyền nhận bồi thường thì họ hoàn toàn có quyền lập di chúc để định đoạt khoản bồi thường đó cho người thừa kế theo ý chí cá nhân của mình.

Như vậy, có thể khẳng định rằng: Người có quyền sử dụng đất hợp pháp và được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất hoàn toàn có quyền lập di chúc để lại giá trị bồi thường thu hồi đất cho người thừa kế.

Giá Trị Bồi Thường Khi Đất Bị Thu Hồi Bao Gồm Những Khoản Nào Có Thể Được Định Đoạt Trong Di Chúc?

Giá trị bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất không chỉ là một khoản tiền duy nhất mà bao gồm nhiều khoản khác nhau. Việc người sử dụng đất hiểu rõ từng khoản bồi thường sẽ giúp việc lập di chúc được chính xác, tránh mâu thuẫn tranh chấp sau này.

Tiền bồi thường về đất bị thu hồi: Theo khoản 2 Điều 91 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất có quyền nhận bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng. Nếu không có đất thay thế, người sử dụng đất sẽ nhận bồi thường bằng tiền dựa trên giá đất cụ thể do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường.
Tiền bồi thường về tài sản gắn liền trên đất: Bao gồm bồi thường công trình xây dựng, vật kiến trúc, cây trồng, hoa màu và các tài sản khác liên quan đến đất bị thu hồi. Các khoản này được quy định chi tiết tại Điều 108 Luật Đất đai 2024.
Các khoản hỗ trợ, chính sách tái định cư: Nhà nước có thể áp dụng chính sách hỗ trợ tái định cư và các hỗ trợ khác cho người bị thu hồi đất. Tuy nhiên, quyền lợi này phụ thuộc vào điều kiện cụ thể và không phải trường hợp nào cũng được áp dụng.

Người lập di chúc có thể định đoạt toàn bộ các khoản này hoặc một phần trong số đó theo ý chí riêng, miễn sao không trái quy định pháp luật.

Thủ Tục Khai Nhận Di Sản Thừa Kế Là Giá Trị Bồi Thường Quyền Sử Dụng Đất

Việc khai nhận di sản thừa kế là giá trị bồi thường thu hồi đất cần được thực hiện đúng theo trình tự quy định pháp luật để bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho người thừa kế. Theo khoản 2 và 3 Điều 57 Luật Công chứng 2014, hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:

Giấy tờ tùy thân của người để lại di sản và người nhận thừa kế (Chứng minh nhân dân, căn cước công dân, hộ chiếu).
Giấy xác nhận nơi cư trú của các bên liên quan.
Giấy chứng tử của người đã mất.
Di chúc (nếu có).
Các giấy tờ chứng minh mối quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn,...).
Giấy tờ chứng minh giá trị bồi thường đất (quyết định thu hồi, biên bản bồi thường,...).
Giấy ủy quyền nếu có người đại diện làm thủ tục.

Quy trình khai nhận di sản bao gồm:

Người yêu cầu nộp đầy đủ hồ sơ cho cơ quan công chứng.
Cơ quan công chứng kiểm tra hồ sơ, nếu hợp lệ sẽ tiến hành niêm yết công khai tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất trong 15 ngày.
Nếu không có tranh chấp, khiếu kiện phát sinh, công chứng viên sẽ cấp văn bản chứng nhận khai nhận di sản thừa kế.

Việc tuân thủ đúng thủ tục này sẽ giúp quá trình nhận thừa kế diễn ra suôn sẻ, hợp pháp và bảo vệ quyền lợi của người thừa kế.

Giải Quyết Tranh Chấp Thừa Kế Giá Trị Bồi Thường Thu Hồi Đất

Tranh chấp thừa kế tài sản nói chung, trong đó có giá trị bồi thường quyền sử dụng đất, thường phát sinh do các bên không thống nhất về phân chia tài sản hoặc xác định quyền lợi. Khi đó, các bên liên quan cần ưu tiên các bước sau:

Thương lượng, hòa giải: Các bên nên cố gắng tự thương lượng hoặc nhờ tổ chức hòa giải như Ủy ban nhân dân cấp xã để giải quyết tranh chấp nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí.
Khởi kiện tại Tòa án: Nếu hòa giải không thành, một trong các bên có quyền khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền theo quy định tại Khoản 5 Điều 26 và Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Hòa giải tại cơ sở giúp tạo điều kiện thuận lợi để các bên có chứng cứ, bằng chứng bổ sung, đồng thời giảm thiểu tình trạng kéo dài tranh chấp tại Tòa án.

Một Số Câu Hỏi Thường Gặp Liên Quan Đến Việc Lập Di Chúc Để Lại Giá Trị Bồi Thường Thu Hồi Đất

Giá trị bồi thường đất khi được nhận thừa kế có phải dùng để trả nợ của người đã mất không?Có, theo Điều 615 và 658 Bộ luật Dân sự 2015, các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của người mất sẽ được ưu tiên thanh toán từ di sản, trong đó có giá trị bồi thường đất, trước khi phân chia cho người thừa kế.

Nếu đất bị thu hồi là tài sản chung của vợ chồng hoặc đồng sở hữu, phần bồi thường được xác định thế nào?Theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015, chỉ phần giá trị bồi thường tương ứng với phần sở hữu của người đã mất trong khối tài sản chung mới được coi là di sản để chia thừa kế.

Nếu không có người thừa kế hoặc tất cả người thừa kế từ chối nhận di sản, giá trị bồi thường đất sẽ ra sao?Điều 622 Bộ luật Dân sự 2015 quy định tài sản không có người nhận thừa kế hoặc từ chối nhận sẽ thuộc về Nhà nước sau khi thanh toán các chi phí hợp pháp.

Thai nhi có quyền hưởng thừa kế đối với giá trị bồi thường đất không?Có, theo Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015, thai nhi nếu được sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế có quyền hưởng thừa kế như người thừa kế khác.

Di chúc ghi chung chung "quyền sử dụng đất" nhưng đất đã bị thu hồi, khoản tiền bồi thường có được coi là di sản không?Có, theo Án lệ 34/2020/AL và Điều 648 Bộ luật Dân sự 2015, ý chí người lập di chúc được tôn trọng, khoản tiền bồi thường được coi là đối tượng của di sản.

Quyền nhận suất tái định cư có thể để lại trong di chúc không?Nếu suất tái định cư được coi là quyền tài sản có giá trị xác định và thuộc sở hữu của người để lại di sản theo Luật Đất đai 2024, thì có thể định đoạt và để lại thừa kế.

Người để lại di sản chết trước quyết định thu hồi chính thức thì quyền lợi thừa kế giá trị bồi thường thế nào?Nếu chưa có quyết định thu hồi có hiệu lực tại thời điểm người đó chết, di sản là quyền sử dụng đất. Người thừa kế sẽ kế thừa quyền sử dụng đất và khi Nhà nước thu hồi đất sau này, họ sẽ được bồi thường trực tiếp.

Sau khi có văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản, người thừa kế cần làm gì để nhận tiền bồi thường?Người thừa kế nộp bản chính hoặc bản sao có chứng thực văn bản công chứng hoặc bản án, cùng giấy tờ liên quan đến cơ quan quản lý bồi thường như Kho bạc Nhà nước hoặc Ban bồi thường để nhận tiền.

Dịch Vụ Tư Vấn Luật Sư Về Thừa Kế Di Sản Là Giá Trị Bồi Thường Thu Hồi Đất

Luật sư Long Phan PMT cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên sâu liên quan đến quyền lập di chúc và thừa kế giá trị bồi thường thu hồi đất, với các nội dung chính:

Tư vấn chi tiết về quyền lập di chúc đối với giá trị bồi thường đất.
Soạn thảo, rà soát và hoàn thiện di chúc đảm bảo hợp pháp, thể hiện rõ ý chí người lập.
Hướng dẫn và đại diện thực hiện thủ tục khai nhận, phân chia di sản theo quy định pháp luật.
Đại diện hòa giải, đàm phán tranh chấp giữa các bên để tìm giải pháp thuận tình.
Tham gia tố tụng tại Tòa án khi xảy ra tranh chấp, bảo vệ tối đa quyền lợi khách hàng.
Tư vấn nghĩa vụ tài chính, thuế phí liên quan đến việc nhận thừa kế giá trị bồi thường đất.

Qua bài viết, chúng ta có thể thấy rằng người sử dụng đất hợp pháp khi bị Nhà nước thu hồi đất và thuộc diện được bồi thường hoàn toàn có thể lập di chúc để lại giá trị bồi thường thu hồi đất cho người thừa kế theo quy định pháp luật và hướng dẫn từ Án lệ 34/2020/AL. Việc hiểu rõ từng khoản bồi thường, thực hiện thủ tục kê khai di sản và xử lý tranh chấp thừa kế một cách đúng quy trình sẽ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Quý khách hàng vui lòng liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.

Nguồn: Lập di chúc để lại tài sản là giá trị bồi thường thu hồi đất được không?

>>> Xem thêm: