HƯỚNG DẪN NGƯỜI VIỆT Ở NƯỚC NGOÀI ĐÒI LẠI QUYỀN THỪA KẾ DI SẢN TẠI VIỆT NAM

luatlongphan
Nov 7
5 min read

Người Việt định cư ở nước ngoài khi muốn đòi lại quyền thừa kế di sản tại Việt Nam cần nắm vững quy định pháp luật, quy trình thương lượng và các thủ tục khởi kiện. Hiểu rõ quyền lợi thừa kế theo pháp luật sẽ giúp bảo vệ phần di sản một cách hiệu quả và hợp pháp. Bài viết cung cấp thông tin về quyền, thủ tục và phương pháp đòi lại phần di sản thừa kế của người Việt định cư ở nước ngoài.

Xác định quyền thừa kế và giá trị di sản

Trong trường hợp tranh chấp về di sản, bước quan trọng đầu tiên là xác định rõ quyền thừa kế và giá trị phần di sản mà mình được hưởng. Việc này là cơ sở để xây dựng chiến lược pháp lý, thực hiện thủ tục và bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Người Việt định cư ở nước ngoài cần nắm vững các quy định liên quan, bao gồm hình thức thừa kế, căn cứ pháp lý xác lập quyền và cách phân loại, định giá tài sản chính xác.

Hình thức thừa kế di sản

Theo Bộ luật Dân sự 2015, có hai phương thức chính để hưởng di sản:

Thừa kế theo di chúc: Dựa trên ý chí của người để lại tài sản, thể hiện trong di chúc hợp pháp (Điều 624 và 626 BLDS 2015). Người thừa kế ở nước ngoài nếu được chỉ định trong di chúc sẽ hưởng di sản theo nội dung di chúc.
Thừa kế theo pháp luật: Áp dụng khi không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp (Điều 650 BLDS 2015). Di sản được phân chia theo hàng thừa kế và trình tự do pháp luật quy định.

Lưu ý, cần xác định tư cách pháp lý của người thừa kế: người Việt định cư ở nước ngoài còn quốc tịch Việt Nam hay người gốc Việt đã mất quốc tịch. Theo Luật Đất đai 2024, quyền sử dụng đất của người gốc Việt định cư ở nước ngoài bị hạn chế hơn. Người thừa kế có thể ủy quyền cho công dân Việt Nam đại diện thực hiện thủ tục.

Căn cứ pháp lý để xác lập quyền thừa kế

Các văn bản pháp luật quan trọng bao gồm: Bộ luật Dân sự 2015, Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và các hướng dẫn liên quan.

Thừa kế theo pháp luật: Người thừa kế cung cấp giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân (vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh, chị, em). Những người cùng hàng thừa kế nhận phần di sản bằng nhau, hàng sau chỉ được hưởng khi hàng trước không còn ai.
Thừa kế theo di chúc: Quyền hưởng dựa trên nội dung di chúc hợp pháp. Một số người thừa kế “không phụ thuộc vào di chúc” vẫn được nhận di sản (Điều 644 BLDS 2015), bao gồm con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ/chồng của người lập di chúc.

Ngoài ra, cần cân nhắc các trường hợp đặc biệt như từ chối thừa kế, thừa kế thế vị hay người không được hưởng di sản.

Giá trị và phân loại di sản

Di sản được hiểu là tài sản mà người quá cố để lại, bao gồm (Điều 612 BLDS 2015):

Tài sản riêng của người quá cố.
Phần tài sản chung của người quá cố với người khác.

Định giá di sản:

Bất động sản: Định giá theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành hoặc theo giá thị trường từ tổ chức thẩm định giá.
Động sản: Định giá dựa trên hóa đơn, chứng từ hoặc giá thị trường tại thời điểm phân chia.

Quy trình đòi lại di sản

Sau khi xác định quyền lợi và giá trị di sản, người Việt ở nước ngoài có hai cách giải quyết:

Thương lượng, hòa giải: Là bước đầu, giúp giải quyết tranh chấp trong hòa khí và thu thập thêm chứng cứ.
Khởi kiện tại Tòa án: Nếu thương lượng không thành công, đây là phương án pháp lý cuối cùng.

Thương lượng và hòa giải

Đối tượng thương lượng: Có thể là người thừa kế khác, người đang quản lý di sản hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Người thừa kế cần thu thập thông tin pháp lý và thực tế về tài sản, gửi thông báo chính thức nêu quyền thừa kế và đề xuất phương án chia di sản.

Quy trình hiệu quả:

Gửi thư mời chính thức, nêu mục đích, thời gian và địa điểm thương lượng.
Trình bày quan điểm, chứng cứ và thảo luận các phương án giải quyết.
Lập thỏa thuận phân chia di sản bằng văn bản nếu thương lượng thành công; công chứng để đảm bảo giá trị pháp lý.

Vai trò của hòa giải: Hòa giải tại UBND cấp xã giúp thu thập chứng cứ, củng cố hồ sơ, tiết kiệm chi phí và giữ gìn mối quan hệ giữa các bên. Biên bản hòa giải không thành là tài liệu cần thiết nếu chuyển sang Tòa án.

Khởi kiện tại Tòa án

Nếu hòa giải thất bại, người thừa kế có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi bị đơn cư trú. Hồ sơ khởi kiện bao gồm:

Đơn khởi kiện.
Bản sao công chứng giấy tờ tùy thân.
Giấy tờ chứng minh quyền thừa kế.
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu di sản tranh chấp.
Biên bản hòa giải không thành.
Giấy ủy quyền (nếu có).

Các giấy tờ do cơ quan nước ngoài cấp phải được hợp pháp hóa lãnh sự, dịch sang tiếng Việt và công chứng.

Quy trình xét xử:

Nộp hồ sơ khởi kiện.
Tòa thông báo tạm ứng án phí.
Nộp tạm ứng án phí, Tòa ra quyết định thụ lý.
Chuẩn bị xét xử (thu thập chứng cứ, hòa giải tại Tòa).
Xét xử sơ thẩm.
Xét xử phúc thẩm nếu có kháng cáo hoặc kháng nghị.

Dịch vụ luật sư hỗ trợ người Việt ở nước ngoài

Luật sư có kinh nghiệm thừa kế quốc tế sẽ đồng hành từ đầu đến cuối quá trình đòi lại di sản, bao gồm:

Tư vấn và phân tích hồ sơ: Xác định quyền lợi thừa kế, đánh giá chứng cứ và xây dựng chiến lược pháp lý.
Thu thập và hoàn thiện hồ sơ pháp lý: Hướng dẫn thu thập giấy tờ nhân thân, chứng minh quan hệ huyết thống, hợp pháp hóa lãnh sự.
Đại diện đàm phán, hòa giải: Thay mặt người thừa kế thương lượng, đạt thỏa thuận phân chia di sản.
Đại diện tố tụng tại Tòa: Soạn thảo hồ sơ, tham gia phiên tòa để bảo vệ quyền lợi tối đa.
Hỗ trợ thi hành án và sang tên: Thực hiện các thủ tục chuyển giao và đăng ký tài sản sau bản án có hiệu lực.

Luật sư tư vấn đòi lại di sản thừa kế nhanh chóng

Việc đòi lại di sản cho người Việt định cư ở nước ngoài đòi hỏi hiểu biết sâu về pháp luật Việt Nam, xác định quyền thừa kế, thương lượng với các bên liên quan và chuẩn bị cho khởi kiện nếu cần. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, hỗ trợ khách hàng giải quyết các vấn đề liên quan đến thừa kế thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.

Nguồn: Hướng dẫn người Việt định cư ở nước ngoài đòi lại phần di sản thừa kế

>>> Xem thêm: