CHI PHÍ ĐỊNH GIÁ TÀI SẢN TRONG CÁC VỤ ÁN DÂN SỰ: AI LÀ NGƯỜI PHẢI CHỊU TRÁCH NHIỆM?

luatlongphan
Jun 2
7 min read

Một trong những nội dung pháp lý thường phát sinh trong các vụ án dân sự có liên quan đến tài sản là việc định giá tài sản tranh chấp. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ các quy định về chi phí định giá cũng như nghĩa vụ tài chính của từng bên khi xảy ra tranh chấp. Vậy, trong quá trình giải quyết vụ án tại Tòa án, ai sẽ là người có trách nhiệm chi trả chi phí định giá tài sản? Câu trả lời đã được Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 quy định cụ thể tùy theo từng tình huống phát sinh trong thực tiễn tố tụng. Bài viết dưới đây sẽ phân tích kỹ lưỡng các căn cứ pháp lý liên quan đến chi phí định giá tài sản tranh chấp, từ đó giúp Quý bạn đọc hiểu rõ trách nhiệm tài chính của các bên liên quan, đồng thời cung cấp cái nhìn tổng thể về quy trình định giá tài sản trong tố tụng dân sự.

Khi nào Tòa án tiến hành định giá tài sản trong vụ án dân sự?

Theo quy định tại khoản 3 Điều 104 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, việc định giá tài sản sẽ do Tòa án quyết định khi xảy ra một trong các trường hợp sau:

Có đề nghị từ một hoặc nhiều bên đương sự yêu cầu định giá tài sản liên quan đến vụ án;
Giữa các bên có mâu thuẫn về giá trị tài sản hoặc không đạt được thỏa thuận chung về tổ chức thẩm định giá;
Trường hợp các bên cố tình thống nhất với tổ chức thẩm định giá tài sản để đưa ra mức giá thấp hơn thực tế thị trường nhằm lẩn tránh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước hoặc bên thứ ba, hoặc có căn cứ xác đáng cho rằng tổ chức định giá đã có hành vi vi phạm pháp luật.

Như vậy, mặc dù về nguyên tắc, các bên có quyền tự thỏa thuận và lựa chọn tổ chức định giá tài sản, tuy nhiên khi sự thỏa thuận không đạt được hoặc có dấu hiệu gian lận, Tòa án sẽ can thiệp và đưa ra quyết định định giá tài sản để đảm bảo tính công bằng, minh bạch và hợp pháp trong quá trình giải quyết tranh chấp.

Trách nhiệm tạm ứng chi phí định giá tài sản được xác định như thế nào?

Trước khi thực hiện việc định giá, Tòa án sẽ xác định ai là người có trách nhiệm nộp tạm ứng chi phí định giá theo quy định tại Điều 164 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Khoản tạm ứng này là một phần trong quy trình tố tụng nhằm đảm bảo tính khả thi và nhanh chóng của việc định giá tài sản.

Các trường hợp cụ thể:

Nếu các bên có thỏa thuận riêng về việc tạm ứng chi phí định giá, thì sẽ thực hiện theo nội dung thỏa thuận;
Nếu không có thỏa thuận, thì người đề nghị định giá tài sản sẽ là người nộp tạm ứng;
Trường hợp tất cả các bên cùng yêu cầu Tòa án định giá tài sản, thì trách nhiệm tạm ứng được chia đều – mỗi bên nộp một phần tương ứng;
Khi có nhiều đương sự cùng liên quan, Tòa án có quyền quyết định mức tạm ứng cụ thể cho từng bên căn cứ vào vai trò và yêu cầu của họ;
Đặc biệt, trong trường hợp Tòa án chủ động ra quyết định định giá tài sản vì nghi ngờ về tính trung thực của việc thỏa thuận định giá ban đầu hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật, thì nguyên đơn hoặc người kháng cáo phải nộp tạm ứng chi phí.

Điểm đáng lưu ý là chi phí tạm ứng không đồng nghĩa với chi phí cuối cùng mà các bên phải chịu. Sau khi có kết quả giải quyết vụ án hoặc bản án có hiệu lực, Tòa án sẽ ra quyết định về người thực sự phải chịu toàn bộ hoặc một phần chi phí định giá theo quy định tại Điều 165 BLTTDS 2015.

Ai là người chịu trách nhiệm cuối cùng về chi phí định giá tài sản?

Tại Điều 165 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, nghĩa vụ chịu chi phí định giá tài sản tranh chấp được xác định rõ ràng, cụ thể theo các tình huống sau:

Theo thỏa thuận hoặc quy định pháp luật: Nếu các bên đương sự có thỏa thuận trước đó hoặc pháp luật có quy định riêng về việc phân chia chi phí, thì sẽ áp dụng theo nội dung đó.
Không có thỏa thuận hoặc quy định pháp luật cụ thể: Trong trường hợp này, nghĩa vụ chịu chi phí được phân định như sau:
Bên đưa ra yêu cầu nhưng bị Tòa bác yêu cầu sẽ phải chịu toàn bộ chi phí định giá;
Nếu tranh chấp liên quan đến việc phân chia tài sản chung, thì mỗi người được chia tài sản sẽ phải gánh phần chi phí định giá tương ứng với phần tài sản mình nhận được;
Trong trường hợp Tòa án định giá do nghi ngờ về việc các bên định giá không trung thực hoặc tổ chức thẩm định giá có sai phạm, thì nếu kết quả định giá chứng minh quyết định của Tòa là có căn cứ, các bên đương sự phải chịu chi phí; nếu ngược lại thì Tòa án sẽ hoàn trả chi phí này;
Nếu vụ án bị đình chỉ do nguyên đơn tự rút đơn hoặc vắng mặt không lý do hợp lệ, mà trước đó đã có định giá tài sản, thì nguyên đơn sẽ phải chịu chi phí;
Trường hợp tương tự xảy ra ở cấp phúc thẩm, người kháng cáo rút đơn hoặc vắng mặt không hợp lệ sẽ phải chịu chi phí định giá;
Nếu Hội đồng định giá đã tiến hành định giá tài sản nhưng vụ việc bị đình chỉ vì bất kỳ lý do gì, thì người yêu cầu định giá phải chịu chi phí.

Trách nhiệm chi trả phí định giá thuộc về ai

Quy trình định giá tài sản tại Tòa án được thực hiện như thế nào?

Việc định giá tài sản được thực hiện nghiêm ngặt theo trình tự quy định tại khoản 4 và 5 Điều 104 BLTTDS 2015 với các bước cụ thể như sau:

Thành lập Hội đồng định giá tài sản: Tòa án ra quyết định thành lập Hội đồng định giá gồm đại diện cơ quan tài chính (Chủ tịch Hội đồng) và đại diện cơ quan chuyên môn liên quan.
Tiến hành định giá: Việc định giá chỉ được thực hiện khi các thành viên Hội đồng có mặt đầy đủ. Trong một số trường hợp cần thiết, có thể mời đại diện UBND xã/phường chứng kiến. Các đương sự được thông báo trước về thời gian, địa điểm, có quyền tham gia và đưa ra ý kiến.
Lập biên bản định giá: Quá trình định giá phải được lập thành biên bản chi tiết, trong đó ghi rõ ý kiến của từng thành viên Hội đồng và của các đương sự (nếu tham dự). Biên bản chỉ có giá trị khi có trên 50% thành viên biểu quyết tán thành.
Định giá lại (nếu có): Nếu có căn cứ chứng minh kết quả định giá ban đầu không khách quan hoặc không sát giá thị trường, đương sự có quyền làm đơn yêu cầu định giá lại, Tòa án sẽ xem xét và tổ chức định giá lại nếu thấy hợp lý.

Dịch vụ luật sư tư vấn định giá tài sản trong tố tụng dân sự của Long Phan PMT

Công ty Luật Long Phan PMT luôn đồng hành cùng khách hàng trong các tranh chấp dân sự, đặc biệt là các vụ việc liên quan đến tài sản. Chúng tôi cung cấp các dịch vụ pháp lý bao gồm:

Tư vấn chi tiết quyền yêu cầu định giá tài sản;
Phân tích trường hợp cụ thể Tòa án có thẩm quyền ra quyết định định giá;
Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ, thủ tục và đồng hành trong toàn bộ quy trình tố tụng;
Làm rõ quy định về tạm ứng chi phí, nghĩa vụ tài chính và xác định ai là người chịu chi phí cuối cùng;
Hỗ trợ làm đơn yêu cầu định giá lại trong trường hợp kết quả định giá chưa phù hợp;
Đại diện làm việc trực tiếp với Tòa án, Hội đồng định giá để bảo vệ quyền lợi hợp pháp;
Tư vấn, giải đáp các thắc mắc phát sinh trong suốt quá trình giải quyết vụ án.

Tóm lại, việc xác định ai là người có nghĩa vụ nộp tạm ứng và chịu chi phí định giá tài sản trong quá trình giải quyết tranh chấp tại Tòa án không chỉ là một yếu tố thủ tục, mà còn ảnh hưởng lớn đến quyền lợi và nghĩa vụ tài chính của các bên đương sự. Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 đã có những quy định khá đầy đủ để điều chỉnh vấn đề này, tuy nhiên do tính chất đa dạng, phức tạp của từng vụ việc cụ thể nên việc áp dụng cần được thực hiện một cách cẩn trọng và có sự hỗ trợ từ chuyên gia pháp lý. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng nắm rõ quy định pháp luật, bảo vệ tốt nhất quyền lợi của mình trong các vụ tranh chấp dân sự có liên quan đến định giá tài sản. Đừng ngần ngại liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ tận tình.

Nguồn: Ai chịu chi phí định giá tài sản tranh chấp tại Tòa án?

>>> Xem thêm: