XỬ LÝ TRANH CHẤP LỐI ĐI CHUNG THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT
- luatlongphan
- 5 hours ago
- 6 min read
Tranh chấp liên quan đến lối đi chung là một trong những vấn đề phổ biến thường xuyên xảy ra giữa các chủ sở hữu đất liền kề tại Việt Nam. Những mâu thuẫn này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền sử dụng đất mà còn tác động sâu sắc đến lợi ích hợp pháp của người dân. Việc hiểu rõ các bước giải quyết và quy trình pháp lý liên quan đến tranh chấp lối đi chung sẽ giúp người dân bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan và chi tiết về các phương pháp giải quyết tranh chấp lối đi chung theo quy định hiện hành.
Cách thức giải quyết tranh chấp lối đi chung theo pháp luật
Căn cứ Điều 254 Bộ luật Dân sự năm 2015, nếu bất động sản của một người bị bao quanh bởi các bất động sản khác và không có lối đi ra đường công cộng hoặc lối đi không đủ, người đó có quyền yêu cầu chủ đất liền kề dành cho mình một lối đi phù hợp trên phần đất của họ. Thông thường, các bên sẽ tiến hành thỏa thuận mở lối đi chung để thuận tiện cho việc đi lại và sử dụng đất.
Tranh chấp lối đi chung chính là xung đột quyền lợi giữa những người sở hữu hoặc sử dụng đất liền kề về việc mở hoặc sử dụng lối đi ra đường công cộng. Khi tranh chấp xảy ra, các bên có thể tự thương lượng, nếu không thành công thì có thể áp dụng một trong hai phương thức sau:
Đề nghị Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức hòa giải.
Khởi kiện tranh chấp tại Tòa án có thẩm quyền.
Giải pháp hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã
Theo quy định tại Điều 235 Luật Đất đai năm 2024, Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp tự hòa giải hoặc hòa giải tại cơ sở. Trong trường hợp các bên không thể tự giải quyết, họ có thể nộp đơn đề nghị Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp tiến hành hòa giải.
Tuy nhiên, theo khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP do Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao ban hành, chỉ những tranh chấp về quyền sử dụng đất mới bắt buộc phải hòa giải trước khi khởi kiện. Đối với tranh chấp lối đi chung, việc hòa giải tại UBND cấp xã không bắt buộc nhưng vẫn được khuyến khích vì một số lý do sau:
Thể hiện thiện chí hòa giải, tạo cơ hội cho các bên tự thỏa thuận mà không phải qua thủ tục tố tụng phức tạp.
Quá trình hòa giải tại xã giúp thu thập thêm chứng cứ, tài liệu hữu ích nếu sau này vụ việc được đưa ra Tòa án.
Thủ tục khởi kiện tranh chấp lối đi chung tại Tòa án
Khi hòa giải tại UBND cấp xã không thành công hoặc bên có quyền lợi mong muốn giải quyết bằng biện pháp pháp lý, họ có thể tiến hành khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Theo Điều 26 và 39 của Bộ luật này, Tòa án có thẩm quyền xét xử tranh chấp lối đi chung là Tòa án nhân dân nơi có đất xảy ra tranh chấp.
Hồ sơ khởi kiện bao gồm:
Đơn khởi kiện tranh chấp lối đi chung theo mẫu quy định (mẫu số 23-DS).
Bản sao chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của người khởi kiện.
Biên bản hòa giải không thành tại UBND cấp xã (nếu có).
Các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất liên quan.
Các tài liệu chứng minh khác có liên quan đến vụ việc.
Trường hợp người khởi kiện chưa có đủ tài liệu, chứng cứ cần thiết, họ vẫn có thể nộp đơn với tài liệu hiện có và bổ sung sau theo yêu cầu của Tòa án.
Quy trình xử lý vụ án tranh chấp lối đi chung tại Tòa án:
Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền bằng các hình thức: trực tiếp, gửi qua bưu điện hoặc nộp trực tuyến qua cổng dịch vụ công.
Tòa án phân công Thẩm phán xem xét đơn trong vòng 5 ngày làm việc.
Nếu vụ án thuộc thẩm quyền, người khởi kiện sẽ được thông báo về án phí phải tạm ứng và có 7 ngày để hoàn thành nghĩa vụ này.
Sau khi án phí được nộp, Tòa án ra quyết định thụ lý vụ án và gửi thông báo cho các bên liên quan cùng Viện kiểm sát.
Thẩm phán tiến hành thu thập chứng cứ, hòa giải và chuẩn bị xét xử.
Tòa án mở phiên tòa sơ thẩm để giải quyết vụ việc. Bản án có hiệu lực pháp luật nếu không có kháng cáo hoặc kháng nghị trong thời gian luật định.
Căn cứ pháp lý và cơ sở để giải quyết tranh chấp lối đi chung
Việc xác định tranh chấp lối đi chung được dựa trên ba yếu tố quan trọng:
Nguồn gốc tạo lập lối đi chung: Căn cứ vào giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất, bản đồ địa chính, các thỏa thuận giữa các bên, giấy tờ mua bán, chuyển nhượng hoặc quyết định hành chính liên quan. Các trường hợp phổ biến bao gồm lối đi hình thành trên phần đất thuộc quyền sử dụng chung, thỏa thuận giữa các bên, hoặc được xác định theo quy hoạch đất đai.
Quá trình sử dụng lối đi chung: Tòa án sẽ xem xét thời gian sử dụng lối đi, tính liên tục, tập quán sử dụng, và các chứng cứ như lời khai nhân chứng, biên bản của chính quyền địa phương, hình ảnh, hóa đơn sửa chữa bảo dưỡng.
Hiện trạng sử dụng: Bao gồm việc đánh giá hiện trạng vật lý của đường đi, vị trí, kích thước, mức độ phục vụ nhu cầu đi lại, và sự phụ thuộc của các bên vào lối đi. Tòa án có thể tiến hành đo đạc, khảo sát thực địa, thu thập ý kiến cơ quan chuyên môn và định giá phần đất tranh chấp.
Nghĩa vụ dành lối đi và bồi thường chi phí
Theo khoản 1 Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015, chủ sở hữu bất động sản bị bao vây không có lối đi ra công cộng có quyền yêu cầu chủ đất liền kề dành cho mình lối đi hợp lý trên phần đất của họ. Lối đi phải được xác định sao cho thuận tiện nhất và hạn chế thiệt hại cho bất động sản có lối đi.
Chủ đất dành lối đi có quyền được bồi thường chi phí tương ứng với giá trị phần đất bị dành cho lối đi, trừ khi các bên có thỏa thuận khác. Giá trị bồi thường được xác định dựa trên kết quả định giá hoặc thẩm định giá.
Dịch vụ tư vấn luật sư trong giải quyết tranh chấp lối đi chung
Khi phát sinh tranh chấp về lối đi chung, sự hỗ trợ của luật sư chuyên nghiệp là rất cần thiết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng. Các dịch vụ luật sư bao gồm:
Tư vấn và đánh giá pháp lý: Nghiên cứu hồ sơ, phân tích quy định pháp luật, tư vấn các phương án giải quyết như thương lượng, hòa giải hoặc khởi kiện.
Hỗ trợ thu thập chứng cứ và hòa giải: Hướng dẫn thu thập chứng cứ, lập vi bằng, thu thập lời khai nhân chứng, đại diện khách hàng trong hòa giải tại UBND cấp xã.
Đại diện khởi kiện và tố tụng tại tòa án: Soạn thảo đơn kiện, chuẩn bị hồ sơ, tham gia các phiên hòa giải, xét xử và bảo vệ quyền lợi của khách hàng trong quá trình tố tụng.
Hỗ trợ thi hành án: Tư vấn và hỗ trợ thủ tục thi hành bản án, quyết định có hiệu lực của tòa án, đảm bảo quyền lợi của khách hàng được thực hiện đầy đủ.
Tranh chấp lối đi chung là vấn đề phổ biến và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các bên sử dụng đất liền kề. Qua bài viết, chúng tôi đã trình bày chi tiết các phương pháp giải quyết tranh chấp theo pháp luật hiện hành, từ thương lượng, hòa giải tại UBND cấp xã đến khởi kiện tại tòa án dựa trên các căn cứ pháp lý vững chắc như nguồn gốc, quá trình sử dụng và hiện trạng lối đi. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề tranh chấp lối đi chung một cách thuận lợi, chính xác và phù hợp với quy định pháp luật. Hãy liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ kịp thời!
>>> Xem thêm:
Comments