THỦ TỤC KHỞI KIỆN YÊU CẦU TUYÊN BỐ DI CHÚC VÔ HIỆU THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?

luatlongphan
Oct 18
6 min read

Việc khởi kiện nhằm yêu cầu Tòa án tuyên bố di chúc vô hiệu được áp dụng khi di chúc đó không đáp ứng đủ các điều kiện hợp pháp theo quy định của pháp luật. Khi một di chúc bị xác định là vô hiệu, các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ di chúc đó sẽ không còn giá trị kể từ lúc lập di chúc. Di sản trong phần di chúc không hợp lệ sẽ được phân chia theo pháp luật cho những người thừa kế hợp pháp khác. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan. Bài viết dưới đây cung cấp đầy đủ thông tin về quy trình và thủ tục khởi kiện tuyên bố di chúc vô hiệu trong năm 2025.

Thời Hạn Khởi Kiện Yêu Cầu Tuyên Bố Di Chúc Vô Hiệu

Trong mọi vụ việc dân sự, thời hiệu khởi kiện đóng vai trò quyết định xem yêu cầu của người khởi kiện có được Tòa án chấp nhận hay không. Đối với tranh chấp liên quan đến việc tuyên bố di chúc vô hiệu, thời hiệu tính từ thời điểm mở thừa kế.

Theo khoản 2 Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế có thời hạn 10 năm để khởi kiện yêu cầu Tòa án tuyên bố di chúc vô hiệu. Đây là khoảng thời gian tối đa để bảo vệ quyền lợi liên quan đến thừa kế.

Thẩm Quyền Giải Quyết Của Tòa Án

Việc xác định đúng Tòa án có thẩm quyền giải quyết là yếu tố then chốt để đơn khởi kiện được chấp nhận và xử lý đúng quy trình.

Các tranh chấp về tuyên bố di chúc vô hiệu thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân theo quy định tại khoản 5 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Cụ thể, theo điểm a khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự, Tòa án nhân dân nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc sẽ giải quyết vụ việc.

Nếu vụ việc có yếu tố nước ngoài, ví dụ có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài, thì Tòa án nhân dân cấp tỉnh sẽ thụ lý theo khoản 3 Điều 35 và điểm c khoản 1 Điều 37 Bộ luật Tố tụng Dân sự.

Quy Trình Khởi Kiện Yêu Cầu Tuyên Bố Di Chúc Vô Hiệu

Hồ Sơ Và Đơn Khởi Kiện

Hồ sơ để khởi kiện yêu cầu tuyên bố di chúc vô hiệu gồm:

Đơn khởi kiện, ghi rõ ngày tháng, tên Tòa án, thông tin của người khởi kiện, người có quyền lợi bị xâm phạm, người bị kiện và các bên liên quan.
Di chúc bị yêu cầu tuyên vô hiệu.
Giấy chứng tử của người để lại di sản.
Giấy tờ liên quan đến tài sản thừa kế.
Giấy tờ chứng minh nhân thân của người khởi kiện (chứng minh nhân dân, hộ khẩu,...).

Đơn và hồ sơ có thể nộp trực tiếp hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính tại Tòa án có thẩm quyền.

Tiếp Nhận Và Xử Lý Đơn Khởi Kiện

Theo Điều 191 Bộ luật Tố tụng Dân sự, sau khi nhận đơn:

Trong vòng 3 ngày làm việc, Chánh án sẽ phân công Thẩm phán thụ lý.
Thẩm phán có 5 ngày làm việc để xem xét và có thể yêu cầu sửa đổi, tiếp nhận thụ lý, chuyển hồ sơ hoặc trả lại đơn nếu không thuộc thẩm quyền.
Thông báo kết quả cho người khởi kiện và ghi nhận trong sổ nhận đơn.

Nộp Tiền Tạm Ứng Án Phí

Nếu vụ việc thuộc thẩm quyền, người khởi kiện sẽ được thông báo để nộp tiền tạm ứng án phí theo quy định tại Điều 195 Bộ luật Tố tụng Dân sự và Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14. Người khởi kiện có 7 ngày để hoàn thành nghĩa vụ này kể từ ngày nhận thông báo.

Thông Báo Thụ Lý Vụ Án

Sau khi nhận biên lai nộp tiền, Tòa án sẽ chính thức thụ lý vụ án và trong vòng 3 ngày làm việc phải gửi thông báo bằng văn bản tới các bên liên quan và Viện kiểm sát cùng cấp.

Thời Gian Giải Quyết Vụ Việc

Giai đoạn sơ thẩm: Thời hạn chuẩn bị xét xử là 4 tháng kể từ ngày thụ lý. Trong trường hợp phức tạp hoặc có lý do khách quan, thời gian này có thể được gia hạn tối đa 2 tháng.
Giai đoạn phúc thẩm: Thời gian chuẩn bị xét xử là 2 tháng và có thể gia hạn thêm 1 tháng nếu cần thiết. Tòa án phải mở phiên tòa trong vòng 1 tháng kể từ ngày quyết định đưa vụ án ra xét xử (hoặc 2 tháng nếu có lý do chính đáng).

Người khởi kiện nên theo dõi tiến trình xử lý để hỗ trợ cung cấp thêm tài liệu khi Tòa án yêu cầu nhằm tránh kéo dài thủ tục.

Căn Cứ Để Tuyên Bố Di Chúc Vô Hiệu

Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc sẽ bị tuyên vô hiệu khi:

Người lập di chúc không đủ năng lực hành vi dân sự tại thời điểm lập di chúc.
Nội dung di chúc vi phạm pháp luật hoặc trái với đạo đức xã hội.
Người lập di chúc không nhận thức rõ hành vi của mình.
Nội dung di chúc không rõ ràng, gây nhiều cách hiểu.
Người lập di chúc bị lừa dối, cưỡng ép hoặc đe dọa.
Vi phạm các quy định về hình thức lập di chúc.

Tòa án căn cứ vào hồ sơ, lời khai nhân chứng, giám định chữ ký, tài liệu chứng minh quan hệ thừa kế để xác định tính hợp pháp của di chúc.

Các Thắc Mắc Phổ Biến Khi Khởi Kiện Tuyên Bố Di Chúc Vô Hiệu

Ai có quyền khởi kiện?

Người thừa kế theo pháp luật hoặc bất kỳ cá nhân, tổ chức nào thấy quyền lợi của mình bị ảnh hưởng do di chúc hợp pháp, có quyền khởi kiện.

Di chúc chỉ vô hiệu một phần thì sao?

Phần di chúc vô hiệu sẽ không có hiệu lực pháp lý, di sản tương ứng sẽ được chia theo pháp luật, phần còn lại của di chúc vẫn được thực hiện bình thường.

Bằng chứng chứng minh cưỡng ép, đe dọa là gì?

Lời khai nhân chứng, ghi âm, video, tin nhắn, tài liệu chứng minh sự lệ thuộc, kết luận giám định tâm lý là các bằng chứng quan trọng.

Di chúc miệng có thể bị vô hiệu không?

Có, nếu không tuân thủ các điều kiện theo Điều 629 và 630 Bộ luật Dân sự.

Người làm chứng không hợp lệ thì di chúc sao?

Di chúc có người làm chứng không đủ điều kiện có thể bị coi là vi phạm về hình thức và bị tuyên vô hiệu.

Di chúc do người bị hạn chế năng lực lập có hợp pháp không?

Không, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự không đủ điều kiện để lập di chúc hợp pháp.

Dịch Vụ Luật Sư Hỗ Trợ Khởi Kiện Tuyên Bố Di Chúc Vô Hiệu

Luật sư chuyên ngành thừa kế sẽ giúp:

Tư vấn về quy định và điều kiện di chúc hợp pháp.
Hướng dẫn thủ tục khởi kiện và chuẩn bị hồ sơ.
Tư vấn về phân chia tài sản thừa kế.
Đại diện khách hàng tham gia tố tụng tại Tòa án.
Hỗ trợ thu thập, đánh giá chứng cứ pháp lý.

Tòa án có thẩm quyền tuyên bố di chúc vô hiệu khi có đầy đủ hồ sơ, tài liệu chứng minh và đơn khởi kiện hợp lệ được gửi đến đúng nơi giải quyết. Quý khách hàng cần chuẩn bị kỹ hồ sơ và có thể nhờ đến sự trợ giúp của luật sư để bảo vệ quyền lợi tốt nhất trong tranh chấp thừa kế. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, hỗ trợ Quý khách hàng giải quyết mọi vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và tuân thủ đúng quy định. Đừng ngần ngại liên hệ hotline 1900636387 để nhận tư vấn miễn phí ngay hôm nay.

Nguồn: Khởi kiện yêu cầu tuyên bố di chúc vô hiệu: Thủ tục năm 2025

>>> Xem thêm: