THỜI HẠN HÒA GIẢI TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI UBND CẤP XÃ

luatlongphan
May 12
7 min read

Trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai, thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã được xem là bước bắt buộc đối với phần lớn các trường hợp tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất. Đây không chỉ là một quy trình mang tính pháp lý mà còn là công cụ nhằm hạn chế khiếu kiện kéo dài, góp phần ổn định trật tự xã hội ở địa phương. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi chính đáng, người dân cần nắm rõ thời hạn hòa giải theo quy định, cũng như các bước xử lý khi UBND cấp xã không thực hiện hòa giải đúng hạn.

Thời hạn hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã là bao lâu?

Theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 235 Luật Đất đai năm 2024, thời gian tối đa mà UBND cấp xã được phép sử dụng để tổ chức hòa giải kể từ thời điểm nhận đơn yêu cầu hợp lệ là không vượt quá 30 ngày. Đây là mốc thời gian có tính ràng buộc pháp lý, nhằm đảm bảo tiến độ giải quyết tranh chấp không bị kéo dài gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.

Luật không quy định đây là 30 ngày làm việc, do đó được hiểu là 30 ngày dương lịch liên tục, bao gồm cả ngày nghỉ cuối tuần và ngày lễ. Việc tính đúng thời hạn này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhất là trong trường hợp phát sinh khiếu nại, tố tụng hành chính sau đó.

Trường hợp không có cấp xã thì hòa giải tranh chấp đất đai thực hiện như thế nào

Trong một số khu vực đặc thù – ví dụ như các đảo, vùng sâu vùng xa chưa thành lập đơn vị hành chính cấp xã – thì thủ tục hòa giải tại cấp xã không thể thực hiện. Theo Điều 236 Luật Đất đai 2024, việc giải quyết tranh chấp đất đai trong những trường hợp này sẽ do UBND cấp huyện hoặc Tòa án nhân dân có thẩm quyền thực hiện theo quy định.

Có thể thay đổi ý kiến sau khi đã hòa giải thành công không?

Mặc dù biên bản hòa giải thành được xem là kết quả đạt được sự đồng thuận giữa các bên, nhưng pháp luật vẫn tạo điều kiện cho các bên có quyền xem xét lại ý kiến trong một khoảng thời gian nhất định. Cụ thể, khoản 3 Điều 105 Nghị định 102/2024/NĐ-CP quy định: trong vòng 10 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành, nếu bất kỳ bên nào có văn bản nêu ý kiến khác biệt so với nội dung đã thống nhất, thì Chủ tịch UBND cấp xã phải tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét bổ sung ý kiến mới này.

Nếu sau thời hạn 10 ngày nói trên vẫn phát sinh tranh chấp, thì việc hòa giải phải được tiến hành lại từ đầu, theo đúng thủ tục và thời hạn đã được quy định tại Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành.

UBND cấp xã không tổ chức hòa giải đúng thời hạn thì người dân cần làm gì?

Việc không tổ chức hòa giải trong khung thời gian 30 ngày là hành vi hành chính trái luật, có thể bị khiếu nại hoặc khởi kiện. Theo Điều 7 Luật Khiếu nại 2011, người dân có quyền lựa chọn một trong hai phương thức sau để bảo vệ quyền lợi:

Thực hiện thủ tục khiếu nại hành vi hành chính

Quy trình gồm các bước sau:

Gửi đơn khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch UBND cấp xã, trong thời hạn 90 ngày kể từ khi hết hạn hòa giải nhưng UBND không thực hiện.
UBND cấp xã thụ lý đơn khiếu nại trong 10 ngày kể từ ngày nhận được đơn.
UBND có trách nhiệm giải quyết nội dung khiếu nại và ban hành quyết định giải quyết khiếu nại trong thời hạn theo luật định.
Nếu không đồng ý hoặc không nhận được quyết định, người khiếu nại có thể tiếp tục khiếu nại lần hai đến Chủ tịch UBND cấp huyện hoặc khởi kiện hành chính ra Tòa án.

Khởi kiện hành vi hành chính ra Tòa án

Căn cứ vào Điều 30 Luật Tố tụng hành chính 2015, người dân có thể nộp đơn kiện lên Tòa án nhân dân cấp huyện, nơi có thẩm quyền xử lý hành vi không tổ chức hòa giải tranh chấp đất đai. Trình tự khởi kiện gồm:

Nộp đơn khởi kiện và hồ sơ liên quan.
Tòa án xem xét thụ lý và thông báo bằng văn bản.
Chuẩn bị xét xử sơ thẩm.
Xét xử sơ thẩm và, nếu cần, tiếp tục phúc thẩm khi có kháng cáo.

Cách xử lý khi UBND cấp xã không tổ chức hòa giải tranh chấp đất đai

Một số câu hỏi thường gặp về thời hạn hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã

❓ Thời điểm bắt đầu tính 30 ngày là từ khi nào?

Là từ ngày UBND cấp xã tiếp nhận đơn hợp lệ. Người dân nên yêu cầu biên nhận rõ ngày tháng, hoặc nếu gửi qua bưu điện, nên lưu lại phiếu báo phát.

❓ Có thể gia hạn thời gian hòa giải nếu có lý do đặc biệt không?

Không. Luật hiện hành không cho phép gia hạn thời hạn 30 ngày. Việc kéo dài vượt quá thời gian này là hành vi vi phạm pháp luật.

❓ Hội đồng hòa giải tại xã bao gồm những ai?

Theo quy định, thành phần gồm:

Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND xã (chủ trì),
Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,
Công chức địa chính,
Cá nhân am hiểu về nguồn gốc sử dụng đất,
Và có thể có đại diện tổ chức, cá nhân liên quan khác (nếu cần).

❓ Có thể xử lý trách nhiệm cán bộ xã nếu cố tình không hòa giải đúng hạn không?

Có. Nếu xác định có hành vi vi phạm qua khiếu nại hoặc khởi kiện, thì Chủ tịch UBND xã hoặc công chức liên quan có thể bị xử lý kỷ luật theo quy định pháp luật về cán bộ, công chức.

❓ Biên bản hòa giải phải thể hiện những nội dung gì?

Gồm:

Thời gian, địa điểm hòa giải;
Danh sách người tham dự;
Tóm tắt nội dung tranh chấp;
Kết quả xác minh nguồn gốc đất;
Ý kiến hội đồng hòa giải;
Nội dung đã thống nhất hoặc không thống nhất.

❓ Chi phí khiếu nại hoặc khởi kiện là bao nhiêu?

Khiếu nại hành chính lần đầu không mất phí. Tuy nhiên, nếu khởi kiện ra Tòa, người dân phải nộp tạm ứng án phí, trừ trường hợp được miễn giảm.

❓ Khiếu nại và khởi kiện có thể thực hiện cùng lúc không?

Không thể thực hiện đồng thời. Phải chọn một trong hai: hoặc khiếu nại trước, hoặc khởi kiện trực tiếp ra Tòa.

❓ Cần chuẩn bị bằng chứng gì khi tố UBND xã không tổ chức hòa giải?

Quan trọng nhất là đơn yêu cầu hòa giải có xác nhận ngày nhận từ UBND xã. Trường hợp không có xác nhận, có thể dùng biên nhận gửi bảo đảm, tin nhắn, hoặc biên bản tiếp nhận hồ sơ.

❓ Có mẫu đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai không?

Không bắt buộc theo mẫu. Tuy nhiên, đơn nên trình bày rõ các nội dung:

Thông tin các bên tranh chấp;
Vị trí, ranh giới thửa đất;
Tóm tắt quá trình tranh chấp;
Yêu cầu UBND tổ chức hòa giải;
Ký tên hoặc điểm chỉ.

Dịch vụ tư vấn chuyên sâu của Long Phan PMT

Long Phan PMT tự hào mang đến dịch vụ pháp lý toàn diện liên quan đến hòa giải và giải quyết tranh chấp đất đai, cụ thể gồm:

Hướng dẫn chi tiết quy trình và thời hạn hòa giải.
Soạn thảo đơn yêu cầu hòa giải đúng pháp luật.
Đại diện pháp lý tham dự các buổi hòa giải.
Tư vấn và thực hiện các thủ tục sau hòa giải, kể cả khởi kiện nếu cần.
Hỗ trợ đăng ký kết quả hòa giải thành nếu có thay đổi ranh giới, người sử dụng đất.
Tư vấn, đại diện khách hàng khiếu nại hoặc khởi kiện hành vi chậm trễ của UBND xã.

Dịch vụ tư vấn hòa giải và giải quyết tranh chấp đất đai

Tóm lại, hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã là một bước pháp lý bắt buộc và có vai trò quan trọng trong việc giải quyết hiệu quả các mâu thuẫn về quyền sử dụng đất. Thời hạn thực hiện hòa giải được quy định rõ ràng nhằm tránh tình trạng kéo dài, gây thiệt hại cho người dân. Trong trường hợp phát sinh chậm trễ, người dân hoàn toàn có quyền thực hiện các biện pháp pháp lý phù hợp để bảo vệ quyền lợi của mình. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, chính xác và nhanh chóng. Chúng tôi đồng hành cùng quý khách hàng trong mọi bước đi pháp lý nhằm bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của quý vị. Liên hệ ngay qua hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ kịp thời!

Nguồn: Thời hạn hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã

>>> Xem thêm: