CÓ ĐƯỢC GIỮ TÀI SẢN CỦA NGƯỜI KHÁC ĐỂ ĐÒI NỢ HAY KHÔNG?
- luatlongphan
- Oct 28
- 6 min read
Việc giữ tài sản của người khác để đòi nợ là một vấn đề pháp lý nhạy cảm, nơi ranh giới giữa hành động thực thi quyền đòi nợ chính đáng và hành vi vi phạm pháp luật hình sự là vô cùng mong manh. Trong thực tế, nhiều người vì nóng vội muốn thu hồi khoản tiền cho vay mà tự ý chiếm giữ tài sản của con nợ, dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Câu hỏi đặt ra là: liệu hành vi “giữ tài sản để siết nợ” có được pháp luật cho phép? Bài viết này sẽ phân tích rõ các trường hợp được phép, các hành vi bị cấm, cùng với hướng giải quyết hợp pháp để bảo vệ quyền lợi của chủ nợ.
Khi nào được phép giữ tài sản của người khác để trừ nợ?
Pháp luật chỉ cho phép việc giữ tài sản của con nợ nếu có sự đồng ý rõ ràng và hợp pháp của người sở hữu tài sản. Cụ thể, giữa các bên phải có thỏa thuận bằng văn bản về việc dùng tài sản để cấn trừ nghĩa vụ trả nợ. Văn bản này phải thể hiện ý chí tự nguyện của cả hai bên, có giá trị pháp lý tương tự như hợp đồng dân sự. Ngoài ra, tài sản dùng để cấn trừ nợ phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của con nợ, không nằm trong tình trạng bị cầm cố, thế chấp hoặc thuộc quyền sở hữu chung với người khác.
Mọi thỏa thuận cấn trừ nợ cũng cần tuân thủ đúng quy định của pháp luật và không được trái với chính sách của Nhà nước, đặc biệt là các quy định về thuế, phí hoặc giao dịch dân sự. Khi bên vay không thực hiện nghĩa vụ trả nợ, giải pháp an toàn và hợp pháp nhất là thương lượng về việc gia hạn thời gian thanh toán, điều chỉnh lãi suất hoặc thống nhất việc dùng tài sản để thanh toán nợ. Nếu hai bên không thể thỏa thuận được, chủ nợ có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân có thẩm quyền để được bảo vệ quyền lợi chính đáng.
Trường hợp chiếm giữ tài sản khi không có sự đồng thuận
Hành vi tự ý chiếm giữ tài sản của người khác để siết nợ khi không có sự đồng ý của chủ sở hữu bị xem là vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Tùy vào tính chất và mức độ, người thực hiện có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội cưỡng đoạt tài sản hoặc Tội cướp tài sản theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.
Tội cưỡng đoạt tài sản (Điều 170 Bộ luật Hình sự 2015): Xảy ra khi người phạm tội đe dọa, uy hiếp tinh thần hoặc sử dụng thủ đoạn gây áp lực buộc người khác phải giao tài sản. Hành vi này thể hiện ý chí chiếm đoạt tài sản bằng cách tác động về mặt tinh thần đối với nạn nhân.
Tội cướp tài sản (Điều 168 Bộ luật Hình sự 2015): Mang tính nguy hiểm cao hơn, được xác định khi người phạm tội dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc, hoặc thực hiện hành vi khác khiến người bị hại không thể chống cự nhằm chiếm đoạt tài sản.
Như vậy, việc chủ nợ dùng bạo lực hoặc đe dọa bạo lực để chiếm tài sản của con nợ sẽ bị xem là hành vi cướp tài sản và có thể bị xử lý với hình phạt nghiêm khắc.
Cách xử lý hợp pháp khi con nợ có tài sản nhưng không trả nợ
Thay vì lựa chọn hành động mạo hiểm như tự ý siết nợ, chủ nợ nên áp dụng các biện pháp pháp lý hợp pháp để thu hồi nợ. Có hai hướng giải quyết chính:
Khởi kiện dân sự tại Tòa án: Chủ nợ có thể nộp đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án buộc con nợ phải thanh toán khoản vay theo hợp đồng. Căn cứ Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện là 03 năm kể từ ngày con nợ vi phạm nghĩa vụ trả nợ. Trong quá trình Tòa án giải quyết, chủ nợ có thể yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời (theo Điều 114 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015) như phong tỏa tài khoản, kê biên tài sản hoặc cấm tẩu tán tài sản để đảm bảo thi hành án.
Tố giác tội phạm khi có dấu hiệu hình sự: Nếu có căn cứ cho rằng con nợ cố tình chiếm đoạt tài sản hoặc có hành vi gian dối, chủ nợ có thể gửi đơn tố giác đến cơ quan điều tra theo quy định tại Điều 4 Hướng dẫn 11/HD-BCA-V03 của Bộ Công an (ngày 27/02/2025). Cơ quan điều tra có thể áp dụng các biện pháp ngăn chặn theo Điều 36 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 như tạm giữ, cấm đi khỏi nơi cư trú hoặc tạm hoãn xuất cảnh để phục vụ điều tra.
Một số lưu ý quan trọng dành cho chủ nợ
Chủ nợ cần hiểu rằng việc cho vay tiền, dù là có thỏa thuận bằng văn bản hay chỉ bằng lời nói, vẫn được pháp luật công nhận nếu có chứng cứ chứng minh. Tuy nhiên, khi giải quyết tranh chấp, mọi hành vi chiếm giữ tài sản trái phép đều không được chấp nhận. Ngoài ra, nếu khoản vay có lãi suất vượt mức cho phép (theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, tối đa 20%/năm), phần lãi vượt sẽ không có hiệu lực pháp luật. Trong mọi trường hợp, việc thu hồi nợ cần dựa trên quy trình pháp lý đúng đắn, tránh các hành vi bạo lực, đe dọa hoặc cưỡng ép người vay.
Dịch vụ tư vấn pháp lý về xử lý nợ của Long Phan PMT
Long Phan PMT tự hào là đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp trong lĩnh vực thu hồi nợ và tranh chấp tài sản. Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm của chúng tôi sẽ hỗ trợ Quý khách từ giai đoạn xác định tình huống pháp lý đến khi hoàn tất quá trình thi hành án.
Các dịch vụ nổi bật bao gồm:
Tư vấn và đề xuất giải pháp phù hợp khi con nợ chậm trả hoặc cố tình trốn tránh nghĩa vụ thanh toán;
Soạn thảo các văn bản pháp lý như đơn khởi kiện, đơn yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, biên bản cấn trừ công nợ, đơn tố giác hành vi phạm tội;
Đại diện làm việc với cơ quan có thẩm quyền (Tòa án, cơ quan thi hành án, công an…) để bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp của khách hàng;
Hỗ trợ thương lượng, hòa giải và tham gia tố tụng khi vụ việc được đưa ra xét xử;
Lập vi bằng qua Thừa phát lại nhằm ghi nhận hành vi, sự kiện làm bằng chứng phục vụ quá trình giải quyết tranh chấp.
Tóm lại, việc cầm giữ tài sản để siết nợ chỉ hợp pháp khi có sự đồng thuận bằng văn bản và được thực hiện tự nguyện giữa các bên. Mọi hành động tự ý chiếm giữ, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực để lấy tài sản của người khác đều là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các điều 168 và 170 Bộ luật Hình sự 2015. Giải pháp đúng đắn và an toàn nhất cho chủ nợ là khởi kiện dân sự hoặc tố giác tội phạm nếu con nợ có hành vi gian dối, nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình. Long Phan PMT cam kết mang đến dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp – nhanh chóng – hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết triệt để các vấn đề liên quan đến tranh chấp nợ và tài sản theo đúng quy định pháp luật. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được hỗ trợ và tư vấn miễn phí.
>>> Xem thêm:
Comments