BỒI THƯỜNG THU HỒI ĐẤT KHÔNG THỎA ĐÁNG THÌ PHẢI LÀM SAO?

luatlongphan
Jul 11
7 min read

Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất không đạt được sự đồng thuận của người sử dụng đất là vấn đề pháp lý phổ biến, thường phát sinh khi người dân cảm thấy mức bồi thường không xứng đáng hoặc quy trình thực hiện chưa đúng theo quy định. Những bất đồng này dẫn đến tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất, giá trị bồi thường, hoặc các thủ tục hành chính thu hồi đất, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân và tiến độ thực hiện dự án. Do vậy, việc nắm rõ các quy định pháp luật, thủ tục khiếu nại, khởi kiện và các giải pháp xử lý là vô cùng quan trọng để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Bài viết dưới đây sẽ phân tích và hướng dẫn chi tiết các bước giải quyết khi xảy ra tranh chấp liên quan đến bồi thường thu hồi đất không thỏa đáng.

Bồi thường đất nhận được không thỏa đáng

Bồi thường thu hồi đất không thỏa đáng có được từ chối bàn giao đất cho Nhà nước không?

Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nhằm đảm bảo bù đắp phần nào tổn thất mà người sử dụng đất phải chịu do việc mất đất cho mục đích công cộng hoặc quốc gia. Theo quy định tại khoản 2 Điều 95 Luật Đất đai năm 2024, người sử dụng đất sẽ được bồi thường, hỗ trợ theo đúng các điều kiện và mức giá do Nhà nước ban hành.

Tuy nhiên, trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích an ninh quốc phòng hoặc phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích công cộng, người sử dụng đất không có quyền từ chối việc bàn giao đất hoặc thương lượng lại mức giá bồi thường. Mức giá được xác định dựa trên giá đất cụ thể được điều tra kỹ càng, bao gồm giá thị trường, thông tin cơ sở dữ liệu đất đai, và áp dụng phương pháp định giá phù hợp để đảm bảo tính khách quan.

Điều quan trọng cần lưu ý là theo Hiến pháp 2013, đất đai thuộc sở hữu toàn dân, vì thế quyền sở hữu đất không thuộc về cá nhân hay tổ chức riêng lẻ. Do vậy, nếu người dân không đồng ý với mức bồi thường mà từ chối giao đất, Nhà nước vẫn có quyền cưỡng chế thu hồi đất theo quy định tại Điều 87 Luật Đất đai 2024. Điều này đồng nghĩa với việc việc từ chối bàn giao đất không thể làm ngưng trệ quá trình thu hồi đất.

Hướng dẫn cách giải quyết khi bị bồi thường thu hồi đất không thỏa đáng

Như đã đề cập, mặc dù người dân có nghĩa vụ bàn giao đất theo quyết định thu hồi, họ vẫn được quyền bảo vệ quyền lợi khi cho rằng mức bồi thường không phù hợp thông qua các thủ tục pháp lý. Luật Đất đai 2024 quy định rõ ràng người sử dụng đất có thể khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính đối với quyết định bồi thường không thỏa đáng. Dưới đây là các bước cụ thể để xử lý vấn đề này.

Khiếu nại quyết định bồi thường thu hồi đất

Khiếu nại được thực hiện qua hai cấp độ: khiếu nại lần đầu và khiếu nại lần hai.

Khiếu nại lần đầu: Người bị thu hồi đất có thể nộp đơn khiếu nại lên Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh (tùy thuộc cấp ban hành quyết định bồi thường) theo quy định tại các Điều 7, 18, 21 Luật Khiếu nại 2011 và Điều 83 Luật Đất đai 2024. Đây là cơ quan chịu trách nhiệm xem xét và xử lý khiếu nại.
Khiếu nại lần hai: Trong trường hợp khiếu nại lần đầu không được chấp nhận hoặc hết hạn giải quyết mà không có quyết định, người dân có quyền tiếp tục gửi đơn khiếu nại lên cấp trên trực tiếp của cơ quan đã giải quyết lần đầu, theo khoản 1 Điều 7 Luật Khiếu nại 2011.

Ngoài ra, nếu bạn đã nhận tiền bồi thường nhưng phát hiện sai sót hoặc bất hợp lý, vẫn có quyền khiếu nại theo quy định. Bạn có thể tham khảo các bài viết hướng dẫn chi tiết để hiểu rõ hơn về quyền này.

Khởi kiện hành chính quyết định bồi thường thu hồi đất

Nếu việc khiếu nại không đem lại kết quả thỏa đáng hoặc bạn không muốn mất thời gian đi qua thủ tục khiếu nại, có thể lựa chọn khởi kiện hành chính ngay tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi có đất bị thu hồi.

Việc khởi kiện có thể được thực hiện ngay khi nhận được quyết định bồi thường hoặc sau khi đã thực hiện khiếu nại mà không được giải quyết. Tòa án sẽ xem xét các căn cứ pháp lý, chứng cứ để ra phán quyết công bằng. Theo Điều 32 Luật Tố tụng hành chính 2015, Tòa án cấp tỉnh là nơi có thẩm quyền xử lý các vụ kiện hành chính liên quan đến quyết định hành chính của UBND cấp huyện, tỉnh.

Thủ tục khiếu nại quyết định bồi thường thu hồi đất không thỏa đáng

Quy trình khiếu nại được thực hiện tuần tự theo các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khiếu nại

Người khiếu nại cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ: đơn khiếu nại nêu rõ nội dung và yêu cầu, bản sao quyết định bị khiếu nại, chứng cứ liên quan (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, biên bản kiểm kê, tài liệu chứng minh thiệt hại...), cùng các tài liệu chứng minh lý do cho rằng mức bồi thường không hợp lý.

Bước 2: Nộp hồ sơ khiếu nại

Hồ sơ có thể nộp trực tiếp tại cơ quan đã ban hành quyết định hoặc gửi qua đường bưu điện có đảm bảo (vận đơn, báo phát). Cơ quan tiếp nhận phải cấp giấy xác nhận đã nhận đơn.

Bước 3: Thụ lý và giải quyết khiếu nại

Trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận đơn, cơ quan có thẩm quyền phải thụ lý và thông báo cho người khiếu nại. Quá trình xác minh và giải quyết sẽ diễn ra trong vòng 30 ngày (có thể kéo dài đến 45 hoặc 60 ngày ở vùng sâu, vùng xa).

Bước 4: Xác minh nội dung khiếu nại

Cơ quan giải quyết sẽ kiểm tra, đối chiếu thông tin, có thể tổ chức kiểm tra thực địa, phối hợp với các đơn vị thanh tra hoặc tổ chức thẩm định để làm rõ nội dung khiếu nại.

Bước 5: Đối thoại với người khiếu nại

Nếu có yêu cầu hoặc khi có sự khác biệt trong kết quả xác minh, cơ quan giải quyết tổ chức buổi đối thoại giữa các bên liên quan nhằm tìm tiếng nói chung.

Bước 6: Ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu

Trong thời hạn 30 ngày (có thể kéo dài), người có thẩm quyền phải ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu và gửi cho người khiếu nại.

Bước 7: Khiếu nại lần hai hoặc khởi kiện

Nếu không đồng ý với kết quả lần đầu hoặc không được trả lời đúng hạn, người khiếu nại có thể khiếu nại lần hai hoặc khởi kiện ra Tòa án.

Thủ tục khởi kiện hành chính quyết định bồi thường thu hồi đất không thỏa đáng

Quy trình khởi kiện gồm các bước cơ bản sau:

Bước 1: Chuẩn bị và nộp đơn khởi kiện

Đơn khởi kiện phải đáp ứng đủ các nội dung theo mẫu và kèm theo tài liệu chứng minh quyền lợi bị xâm phạm như quyết định bị kiện, chứng cứ sử dụng đất, tài liệu liên quan. Đơn có thể nộp trực tiếp hoặc qua bưu điện.

Bước 2: Tòa án xem xét đơn và thông báo về án phí

Tòa sẽ kiểm tra tính hợp lệ của đơn và yêu cầu người khởi kiện tạm ứng án phí theo quy định (mức án phí sơ thẩm hiện tại là 300.000 đồng).

Bước 3: Nộp án phí và thụ lý vụ án

Người khởi kiện đóng án phí để Tòa án chính thức thụ lý và xử lý vụ kiện.

Bước 4: Chuẩn bị xét xử

Tòa án sẽ tiến hành các thủ tục thẩm định giá, đo đạc, lấy lời khai, thu thập chứng cứ để chuẩn bị cho phiên tòa.

Bước 5: Mở phiên tòa sơ thẩm

Phiên tòa xét xử công khai để xem xét, đánh giá toàn bộ sự việc và ra phán quyết.

Bước 6: Kháng cáo (nếu có)

Nếu bên nào không đồng ý với phán quyết sơ thẩm, có thể kháng cáo lên Tòa án cấp cao trong thời hạn quy định.

Tư Vấn Luật Sư Khi Gặp Trường Hợp Bồi Thường Thu Hồi Đất Không Thỏa Đáng

Khi gặp phải tranh chấp về bồi thường đất đai không thỏa đáng, người dân nên tìm đến các đơn vị tư vấn pháp luật, luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực đất đai để được hỗ trợ:

Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ đầy đủ, chính xác.
Tư vấn chiến lược giải quyết tranh chấp hiệu quả nhất.
Đại diện, bảo vệ quyền lợi trong quá trình khiếu nại, khởi kiện.
Đánh giá, thẩm định mức giá bồi thường thực tế.

Việc bồi thường thu hồi đất không thỏa đáng là vấn đề nhạy cảm, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Tuy nhiên, theo luật hiện hành, người dân không có quyền từ chối bàn giao đất dù chưa đồng ý mức bồi thường. Người dân nên chủ động sử dụng các quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Đồng thời tuân thủ đầy đủ các thủ tục, thời hiệu theo quy định của pháp luật để tránh mất quyền. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.

Nguồn: Bồi thường thu hồi đất không thỏa đáng thì phải làm sao?

>>> Xem thêm: