THỜI HIỆU KHỞI KIỆN TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI: NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT ĐỂ BẢO VỆ QUYỀN LỢI HỢP PHÁP

luatlongphan
Jul 21
6 min read

Thời hiệu khởi kiện trong tranh chấp đất đai là một trong những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến quyền lợi pháp lý của cá nhân, tổ chức khi phát sinh mâu thuẫn liên quan đến đất đai. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ quy định pháp luật về thời hiệu trong từng trường hợp cụ thể. Nếu không nắm rõ hoặc xác định sai thời hiệu, rất có thể người có quyền khởi kiện sẽ mất cơ hội bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình. Vậy, thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai là gì? Có áp dụng thời hiệu cho mọi loại tranh chấp hay không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua các nội dung sau.

Thời hiệu khởi kiện trong tranh chấp xác định người có quyền sử dụng đất

Căn cứ Điều 184 của Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015, việc áp dụng thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai phải tuân theo các quy định tại Bộ luật Dân sự.

Đặc biệt, khoản 3 Điều 155 Bộ luật Dân sự năm 2015 nêu rõ rằng: Đối với tranh chấp nhằm xác định ai là người có quyền sử dụng đất hợp pháp thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện. Nói cách khác, nếu xảy ra tranh chấp giữa các bên về quyền sử dụng đất mà chưa rõ ai là người có quyền sử dụng hợp pháp, thì dù thời gian đã trôi qua bao lâu, các bên vẫn có quyền khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu giải quyết.

Đây là ngoại lệ quan trọng nhằm bảo đảm quyền tiếp cận công lý trong những vụ việc có bản chất phức tạp và kéo dài theo thời gian.

Thời hiệu khởi kiện trong các tranh chấp liên quan đến đất đai khác

Tùy vào tính chất của từng loại tranh chấp phát sinh trong lĩnh vực đất đai, thời hiệu khởi kiện được quy định khác nhau. Dưới đây là các loại tranh chấp phổ biến cùng với thời hiệu khởi kiện tương ứng:

Tranh chấp phát sinh từ các giao dịch đất đai

Bao gồm các tranh chấp về hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, cầm cố, góp vốn bằng quyền sử dụng đất… Theo Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết các tranh chấp này là 03 năm kể từ ngày người có quyền khởi kiện biết hoặc phải biết quyền lợi hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Tranh chấp liên quan đến thừa kế đất đai

Theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện trong trường hợp thừa kế đất đai được chia thành các trường hợp như sau:

30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế để yêu cầu chia di sản là bất động sản (trong đó có quyền sử dụng đất).
10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế để yêu cầu xác định hoặc phủ nhận quyền thừa kế.
03 năm để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản của người đã chết.

Tranh chấp liên quan đến thủ tục hành chính về đất đai

Đối với các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính như quyết định thu hồi đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sai đối tượng... thời hiệu khởi kiện là 01 năm kể từ ngày người khởi kiện nhận được hoặc biết được quyết định/hành vi, căn cứ điểm a khoản 2 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính năm 2015.

Thời hiệu khởi kiện trong từng trường hợp cụ thể

Hướng dẫn cách tính thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai

Để đảm bảo việc khởi kiện đúng thời điểm, người có quyền khởi kiện cần nắm rõ cách tính thời hiệu như sau:

Xác định thời điểm bắt đầu thời hiệu

Theo Điều 154 Bộ luật Dân sự 2015, thời điểm bắt đầu thời hiệu là từ ngày người có quyền khởi kiện biết hoặc buộc phải biết quyền lợi của mình bị xâm phạm. Đối với yêu cầu giải quyết việc dân sự, thời điểm được tính từ khi phát sinh quyền yêu cầu.

Các khoảng thời gian không được tính vào thời hiệu

Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015 quy định các trường hợp khiến thời hiệu tạm ngừng hoặc không tính vào thời hiệu, bao gồm:

Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khiến người có quyền không thể thực hiện việc khởi kiện đúng thời hạn;
Người khởi kiện là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự… mà chưa có người đại diện hợp pháp;
Người đại diện hợp pháp bị chết hoặc không thể tiếp tục đại diện.

Trường hợp bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện

Theo Điều 157 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu sẽ được tính lại từ đầu nếu xảy ra một trong các trường hợp sau:

Bên có nghĩa vụ thừa nhận toàn bộ hoặc một phần nghĩa vụ;
Bên có nghĩa vụ đã thực hiện một phần nghĩa vụ;
Hai bên đã tự hòa giải được với nhau.

Dịch vụ luật sư giải quyết tranh chấp đất đai tại Long Phan PMT

Tranh chấp đất đai là một lĩnh vực đòi hỏi chuyên môn pháp lý cao và sự am hiểu sâu sắc về quy định của pháp luật hiện hành. Long Phan PMT tự hào là đơn vị tư vấn pháp lý chuyên sâu trong lĩnh vực này với các dịch vụ bao gồm:

Phân tích, đánh giá và xác định đúng loại tranh chấp để áp dụng thời hiệu chính xác;
Soạn thảo đơn khởi kiện, hồ sơ pháp lý và tư vấn toàn bộ quy trình tố tụng;
Hỗ trợ thu thập, đánh giá và trình bày chứng cứ;
Tham gia làm việc với cơ quan có thẩm quyền và đại diện quyền lợi tại Tòa án;
Hỗ trợ khách hàng trong các vấn đề pháp lý phát sinh liên quan đến tranh chấp đất đai.

Giải đáp các câu hỏi thường gặp về thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai

Khởi kiện khi đã hết thời hiệu có được chấp nhận không?

Theo Điều 184 BLTTDS 2015, Tòa án không từ chối thụ lý đơn khởi kiện chỉ vì lý do hết thời hiệu. Tuy nhiên, nếu bị đơn hoặc bên liên quan có yêu cầu áp dụng thời hiệu trước khi bản án sơ thẩm được tuyên, thì Tòa án có thể đình chỉ giải quyết đối với phần yêu cầu đã hết thời hiệu.

Hòa giải tại UBND xã có ảnh hưởng tới thời hiệu không?

Việc hòa giải thành công và các bên tự nguyện thỏa thuận với nhau có thể dẫn đến việc tính lại thời hiệu. Ngược lại, nếu hòa giải không thành thì không làm thay đổi hay làm gián đoạn thời hiệu.

Làm sao phân biệt giữa tranh chấp quyền sử dụng đất và tranh chấp hợp đồng đất đai?

Tranh chấp quyền sử dụng đất thường là tranh chấp gốc liên quan đến nguồn gốc đất, không xác định được ai là người có quyền sử dụng hợp pháp;
Tranh chấp hợp đồng đất đai liên quan đến các nghĩa vụ và quyền lợi phát sinh từ các giao dịch dân sự, như mua bán, chuyển nhượng.

Các bên có được thỏa thuận thay đổi thời hiệu khởi kiện không?

Không. Thời hiệu khởi kiện là quy định mang tính bắt buộc của pháp luật và không thể bị thay đổi bởi thỏa thuận giữa các bên.

Tòa án có tự động áp dụng thời hiệu không?

Không. Tòa án chỉ áp dụng thời hiệu nếu một bên yêu cầu và yêu cầu đó phải được nêu ra trước khi cấp sơ thẩm ban hành bản án hoặc quyết định giải quyết vụ việc.

Một phần yêu cầu hết thời hiệu, phần còn lại vẫn được giải quyết không?

Có. Tòa án sẽ tiếp tục xem xét phần yêu cầu còn trong thời hiệu và đình chỉ phần đã hết thời hiệu (nếu có yêu cầu từ bên liên quan).

Luật sư tư vấn khởi kiện tranh chấp đất đai

Việc hiểu và áp dụng đúng thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai không chỉ là yếu tố then chốt đảm bảo quyền lợi hợp pháp mà còn giúp quá trình tố tụng diễn ra hiệu quả, tránh mất thời gian và chi phí không cần thiết. Với đội ngũ luật sư nhiều kinh nghiệm, Long Phan PMT cam kết mang đến dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp, hiệu quả và kịp thời, đồng hành cùng khách hàng trong việc bảo vệ quyền lợi đất đai một cách hợp pháp. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý nhanh chóng.

Nguồn: Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai là bao lâu?

>>> Xem thêm: