PHÂN CHIA NHÀ CHA MẸ CHO ĐÃ SỬA CHỮA CẢI TẠO KHI LY HÔN: HƯỚNG DẪN CHI TIẾT THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT

luatlongphan
Jul 14
9 min read

Việc phân chia tài sản khi ly hôn luôn là một vấn đề phức tạp, đặc biệt khi liên quan đến nhà ở được cha mẹ tặng cho nhưng đã qua sửa chữa, cải tạo trong thời kỳ hôn nhân. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để phân chia căn nhà này đúng pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên? Bài viết dưới đây của Luật Long Phan PMT sẽ giúp Quý khách hiểu rõ hơn về các quy định pháp luật liên quan cũng như các thủ tục cần thiết khi xử lý tranh chấp tài sản này.

Các vấn đề pháp lý cần làm rõ khi phân chia nhà cha mẹ cho đã sửa chữa, cải tạo khi ly hôn

Khi vợ chồng ly hôn, nếu có tài sản là nhà do cha mẹ tặng cho nhưng đã được sửa chữa hoặc cải tạo lại trong thời kỳ chung sống thì việc phân chia tài sản này cần xác định rõ một số vấn đề cốt lõi sau:

Nhà được cho là tài sản riêng hay tài sản chung?

Đây là câu hỏi quan trọng đầu tiên, bởi nếu nhà là tài sản riêng thì việc phân chia sẽ khác với tài sản chung.

Giá trị phần sửa chữa, cải tạo nhà ở là bao nhiêu?

Nhà được tặng cho ban đầu có thể đã được cải tạo, nâng cấp khiến giá trị căn nhà tăng lên đáng kể. Việc xác định giá trị này là căn cứ quan trọng để phân chia tài sản hợp lý.

Công sức đóng góp của vợ và chồng trong quá trình sửa chữa, cải tạo?

Công sức về tiền bạc, sức lao động hay các hình thức hỗ trợ khác đều có thể làm tăng giá trị căn nhà và cần được xem xét khi chia tài sản.

Xác định nhà cha mẹ cho là tài sản riêng hay tài sản chung của vợ chồng?

Việc phân biệt rõ ràng nhà cha mẹ cho là tài sản riêng hay tài sản chung của vợ chồng là nền tảng để áp dụng đúng quy định Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:

Trường hợp nhà được cha mẹ tặng cho riêng cho một bên trong thời kỳ hôn nhân: Theo Khoản 1 Điều 43 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, nhà được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân vẫn được xem là tài sản riêng của người được tặng. Tuy nhiên, có ngoại lệ nếu tài sản riêng này đã được chuyển nhập vào tài sản chung (theo Khoản 4 Điều 59 Luật HNGĐ 2014).
Trường hợp nhà được cha mẹ tặng cho chung cho cả hai vợ chồng: Căn cứ Khoản 1 Điều 33 Luật HNGĐ 2014, nhà này được xem là tài sản chung của vợ chồng và được chia theo nguyên tắc tài sản chung khi ly hôn.

Các căn cứ để xác định

Để xác định chính xác nhà thuộc tài sản riêng hay tài sản chung, cần căn cứ vào:

Thời điểm tặng cho: Trước khi kết hôn hay trong thời kỳ hôn nhân?
Thỏa thuận tặng cho: Có văn bản thỏa thuận rõ ràng nhà được cho riêng hay cho chung hay không?
Việc nhập tài sản riêng vào tài sản chung: Có thỏa thuận hay hành động pháp lý nào để chuyển tài sản riêng thành chung không (ví dụ như cùng đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất)?

Xác định giá trị phần sửa chữa, cải tạo nhà ở

Nhà được cha mẹ tặng cho có thể đã được sửa chữa, cải tạo trong thời kỳ hôn nhân, làm tăng giá trị tài sản. Việc xác định giá trị phần sửa chữa này rất quan trọng để phân chia tài sản công bằng:

Các khoản chi phí và giá trị cần tính toán

Chi phí xây dựng thêm tầng, cơi nới, mở rộng diện tích căn nhà.
Giá trị lắp đặt các thiết bị, nội thất cố định mới trong nhà.
Tác động tổng thể làm tăng giá trị thị trường của căn nhà sau khi cải tạo.

Phương pháp xác định giá trị

Hai bên có thể tự thỏa thuận, thỏa thuận này nên được lập thành văn bản.
Nếu xảy ra tranh chấp, cần thuê cơ quan thẩm định giá chuyên nghiệp thực hiện đánh giá khách quan giá trị thực tế của phần sửa chữa, cải tạo.

Xác định công sức, đóng góp của vợ chồng trong việc sửa chữa, cải tạo nhà ở

Theo quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc phân chia tài sản cần xem xét công sức, tiền bạc đóng góp của từng bên, nhất là đối với tài sản riêng được tặng cho một bên:

Các dạng đóng góp có thể được công nhận

Góp tiền mua vật liệu, trả tiền công thợ sửa chữa.
Tham gia lao động trực tiếp xây dựng, cải tạo nhà.
Quản lý, bảo quản, duy trì tài sản, đảm bảo căn nhà được sử dụng hiệu quả.
Hỗ trợ gián tiếp như chăm lo việc nhà, nuôi con để bên còn lại tập trung sửa chữa.

Kết quả công sức này

Bên có đóng góp có quyền yêu cầu chia phần giá trị gia tăng tương ứng hoặc được công nhận quyền lợi hợp lý khi ly hôn.
Nếu không có đóng góp, bên kia vẫn giữ quyền sở hữu tài sản riêng được tặng cho.

Thủ tục pháp lý phân chia nhà được tặng cho đã sửa chữa, cải tạo khi ly hôn tại Tòa án

Khi các bên không thỏa thuận được việc phân chia tài sản, có thể yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định pháp luật.

Các bước quan trọng trong thủ tục:

Thỏa thuận phân chia tài sản: Nếu được, nên lập văn bản có công chứng hoặc chứng thực để làm cơ sở pháp lý vững chắc.
Nộp đơn yêu cầu Tòa án: Nếu tranh chấp, một bên có thể khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền.
Nộp hồ sơ pháp lý: Bao gồm giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, chứng từ sửa chữa cải tạo, thỏa thuận tặng cho, hóa đơn chi phí...
Nộp tạm ứng án phí: Theo giá trị tài sản tranh chấp, mức án phí sẽ được áp dụng theo bảng quy định chi tiết tại Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14.
Tổ chức thẩm định, đo vẽ tài sản: Tòa án có thể tiến hành xác minh hiện trạng căn nhà, đo đạc diện tích, định giá phần tài sản đã được sửa chữa.
Xác định quyền lợi của người phụ thuộc: Quyết định phân chia còn phải bảo vệ quyền lợi vợ, con chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự hoặc người không có khả năng lao động.

Thủ tục phân chia nhà được tặng cho khi ly hôn

Hồ sơ pháp lý cần chuẩn bị khi phân chia nhà được cha mẹ tặng cho có sửa chữa, cải tạo

Để quá trình giải quyết tại Tòa án được thuận lợi, các bên cần chuẩn bị các giấy tờ, tài liệu sau:

Giấy chứng nhận quyền sở hữu hoặc sử dụng nhà đất.
Văn bản thỏa thuận tặng cho nhà (nếu có).
Hóa đơn, chứng từ, hợp đồng liên quan đến việc sửa chữa, cải tạo nhà.
Các tài liệu chứng minh đóng góp công sức, tiền bạc của từng bên (biên nhận, hình ảnh...).
Các chứng cứ liên quan khác giúp minh chứng nguồn gốc tài sản và quá trình sửa chữa, cải tạo.

Quy trình thẩm định, đo vẽ và xác định giá trị căn nhà tại Tòa án

Để phân chia tài sản chính xác, Tòa án sẽ tiến hành:

Kiểm tra hiện trạng căn nhà tại chỗ: Xác minh tình trạng thực tế, các công trình sửa chữa, cải tạo đã hoàn thiện hay chưa.
Đo vẽ diện tích, kết cấu nhà: Căn cứ để đánh giá quy mô tài sản.
Thẩm định giá trị nhà và phần cải tạo: Thông qua đơn vị thẩm định chuyên nghiệp, xác định giá trị chính xác cho việc phân chia.
Xác minh công sức đóng góp: Đánh giá dựa trên chứng cứ của các bên về công sức, tài chính đã bỏ ra.

Căn cứ để Tòa án phân chia tài sản và bảo vệ quyền lợi người phụ thuộc

Khi giải quyết tranh chấp, ngoài việc phân chia công bằng dựa trên tài sản chung và riêng, Tòa án còn cân nhắc:

Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của vợ, con chưa thành niên hoặc con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự.
Quyền cư trú của những người này trong căn nhà đang tranh chấp.
Quyền lợi của các thành viên phụ thuộc khác (cha mẹ, người thân).

Tòa án ưu tiên giải quyết sao cho đảm bảo nơi cư trú ổn định, không gây ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của các thành viên yếu thế trong gia đình.

Những câu hỏi thường gặp khi phân chia nhà cha mẹ cho đã sửa chữa cải tạo khi ly hôn

Làm sao chứng minh nhà là tài sản riêng được cha mẹ cho khi không có văn bản tặng cho?

Trường hợp không có giấy tờ tặng cho chính thức, có thể dựa vào các chứng cứ khác như: việc quản lý, sử dụng nhà riêng biệt; giấy tờ giao dịch có liên quan; ý chí của cha mẹ về việc tặng cho riêng; chứng minh tài sản hình thành trước hoặc không có nhập vào tài sản chung. Việc chứng minh ý chí “cho riêng” là yếu tố quyết định.

Giá trị sửa chữa, cải tạo có phải chia đôi 50/50 không?

Không nhất thiết phải chia đều 50/50. Tòa án căn cứ vào mức độ đóng góp thực tế của mỗi bên (tiền bạc, công sức) để phân chia phần giá trị tăng thêm do sửa chữa, cải tạo. Bên nào chứng minh được đóng góp nhiều hơn sẽ nhận được phần tương xứng.

Thế nào là nhập tài sản riêng vào tài sản chung đối với nhà ở?

Nhập tài sản riêng vào chung được hiểu là có thỏa thuận bằng văn bản hoặc hành động pháp lý rõ ràng (ví dụ cùng đứng tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) nhằm chuyển nhà riêng thành tài sản chung. Việc sửa chữa hay sử dụng chung chưa đủ để coi là nhập tài sản riêng vào chung nếu không có văn bản xác nhận.

Nhà được tặng cho riêng trước hôn nhân, sửa chữa lớn bằng tài sản chung thì phân chia thế nào?

Nhà vẫn là tài sản riêng của người được tặng. Tuy nhiên, phần giá trị tăng thêm do công sức, tài chính chung bỏ ra để sửa chữa, cải tạo sẽ được xem là tài sản chung và được chia theo quy định tại Điều 59 Luật HNGĐ. Người có tài sản riêng phải thanh toán phần giá trị tăng cho bên còn lại tương ứng với đóng góp.

Có được chia phần giá trị tăng thêm do biến động thị trường không?

Giá trị tăng do thị trường không được chia nếu tài sản là tài sản riêng. Chỉ phần giá trị tăng do đóng góp công sức, tài chính chung được xem xét chia.

Việc sửa chữa nhà không có giấy tờ hóa đơn có được xem xét không?

Tòa án sẽ căn cứ vào chứng cứ khác như lời khai, hình ảnh, nhân chứng để xác định việc sửa chữa có thực hiện và công sức, tiền bạc đóng góp của các bên. Việc không có hóa đơn không loại trừ quyền lợi nếu có chứng cứ khác thuyết phục.

Làm sao bảo vệ quyền cư trú của vợ con trong căn nhà cha mẹ cho khi ly hôn?

Nếu nhà là tài sản riêng, Tòa án có thể xem xét quyết định cho bên còn lại hoặc con cái tiếp tục cư trú nhằm bảo vệ quyền lợi người phụ thuộc, tránh tình trạng vô gia cư hoặc mất nơi ở hợp pháp.

Thời hạn giải quyết tranh chấp tài sản là bao lâu?

Theo Bộ luật Tố tụng dân sự, vụ án dân sự thường được giải quyết trong vòng 4 đến 6 tháng kể từ ngày thụ lý, có thể kéo dài hơn tùy tình hình cụ thể của vụ việc.

Việc phân chia nhà cha mẹ cho đã sửa chữa, cải tạo khi ly hôn là vấn đề pháp lý phức tạp, đòi hỏi phải xác định rõ nguồn gốc tài sản, giá trị sửa chữa, công sức đóng góp và quyền lợi các bên. Long Phan PMT khuyên Quý khách nên tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật, thu thập đầy đủ chứng cứ, hồ sơ liên quan và nếu cần thiết hãy nhờ sự trợ giúp của luật sư chuyên nghiệp để bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong quá trình ly hôn và phân chia tài sản. Nếu Quý khách cần tư vấn pháp luật hoặc hỗ trợ giải quyết tranh chấp phân chia tài sản, vui lòng liên hệ với Long Phan PMT để được hỗ trợ nhanh chóng và chính xác. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.

Nguồn: Phân chia nhà cha mẹ cho đã sửa chữa cải tạo khi ly hôn

>>> Xem thêm: