HƯỚNG GIẢI QUYẾT KHI NGƯỜI KÝ HỢP ĐỒNG THUÊ NHÀ VỚI NHÀ NƯỚC QUA ĐỜI
- luatlongphan
- Oct 2
- 5 min read
Trường hợp người đứng tên hợp đồng thuê nhà với Nhà nước qua đời là một vấn đề pháp lý phức tạp tại Việt Nam. Sự ra đi của người thuê gây ra khoảng trống về quyền sử dụng nhà và nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng với cơ quan quản lý nhà nước. Người thừa kế thường chưa nắm rõ quyền kế thừa và trách nhiệm pháp lý liên quan, từ đó ảnh hưởng đến việc tiếp tục sử dụng và thực hiện các nghĩa vụ tài chính theo hợp đồng ban đầu.
Quyền lợi và trách nhiệm của người thừa kế theo pháp luật hiện hành
Trong pháp luật dân sự Việt Nam, quyền và nghĩa vụ tài sản của người đã mất được chuyển giao cho người thừa kế hợp pháp. Tuy nhiên, với hợp đồng thuê nhà thuộc sở hữu Nhà nước, có các quy định đặc biệt nhằm bảo vệ quyền lợi cho các bên liên quan. Khi người ký hợp đồng thuê nhà nhà nước qua đời, hợp đồng sẽ được xử lý theo các nguyên tắc pháp lý riêng.
Quy định kế thừa trong giao dịch dân sự
Theo Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế chịu trách nhiệm kế thừa tất cả quyền và nghĩa vụ tài sản mà người chết để lại, bao gồm cả những nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng dân sự. Tuy nhiên, Điều 422 Bộ luật Dân sự cũng chỉ rõ một số hợp đồng chấm dứt khi bên ký hợp đồng qua đời, trừ những trường hợp có quy định pháp luật chuyên ngành, như Luật Nhà ở.
Ưu tiên tiếp tục hợp đồng thuê nhà
Để bảo đảm sự ổn định về chỗ ở, Luật Nhà ở 2023 quy định ưu tiên cho những người đang sinh sống cùng bên thuê được tiếp tục thuê nhà đến hết hạn hợp đồng nếu người đứng tên hợp đồng qua đời khi hợp đồng còn hiệu lực (khoản 3 Điều 173). Quy định này áp dụng cho hầu hết các loại nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước, trừ các trường hợp thuê nhà công vụ hoặc có thỏa thuận khác.
Điều này giúp đảm bảo quyền lợi cho người thân hoặc người đang sinh sống cùng, đồng thời thể hiện chính sách nhân văn của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền an cư.
Xử lý hợp đồng thuê nhà khi người thuê qua đời
Khi hợp đồng không có quy định xử lý tình huống người thuê chết
Nếu hợp đồng không quy định điều khoản về trường hợp người thuê qua đời, việc xử lý sẽ tuân theo quy định pháp luật chung. Khi hợp đồng hết hạn cùng thời điểm người thuê mất, hợp đồng sẽ chấm dứt. Tuy nhiên, nếu hợp đồng còn hiệu lực, người đang sống cùng người thuê cũ sẽ được tiếp tục thuê đến hết hạn hợp đồng theo Luật Nhà ở 2023.
Khi hợp đồng có quy định cụ thể về tình huống người thuê qua đời
Một số hợp đồng hiện nay đã bổ sung điều khoản quy định rõ ràng về thủ tục chuyển giao quyền thuê, trách nhiệm của người thừa kế và thời hạn thông báo cho cơ quan nhà nước. Khi có điều khoản phù hợp với luật pháp, các bên phải thực hiện theo cam kết trong hợp đồng để giải quyết nhanh chóng và minh bạch.
Quyền sử dụng nhà sau khi người thuê hợp đồng nhà nước qua đời
Nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước là tài sản công, nên quyền sử dụng cũng được bảo vệ theo luật. Luật Nhà ở 2023 quy định, nếu người thuê nhà qua đời mà vẫn còn người cùng sinh sống, họ có quyền tiếp tục thuê đến hết thời hạn hợp đồng. Ngược lại, nhà ở công vụ sẽ bị thu hồi khi người thuê chết hoặc không có người cùng ở lại.
Điều này được cụ thể hóa tại điểm đ khoản 1 Điều 127 Luật Nhà ở 2023 về việc thu hồi nhà công sở khi bên thuê chết mà không còn ai ở cùng.
Những câu hỏi thường gặp khi xử lý hợp đồng thuê nhà với Nhà nước sau khi người thuê mất
“Người đang cùng sinh sống” được hiểu thế nào?
Là người thực tế cư trú ổn định, liên tục tại nhà với người thuê cho đến thời điểm người thuê qua đời, có thể chứng minh bằng giấy tờ như hộ khẩu, tạm trú hoặc các bằng chứng thực tế khác.
Thủ tục cần làm khi người thuê chết?
Người muốn tiếp tục thuê cần thông báo bằng văn bản đến cơ quan quản lý, chuẩn bị hồ sơ gồm giấy chứng tử, hợp đồng thuê, giấy tờ tùy thân và giấy tờ chứng minh cùng sinh sống, sau đó nộp đơn xin tiếp tục hợp đồng.
Có quy định về thời hạn thông báo cái chết không?
Pháp luật không quy định cụ thể, nhưng nên thông báo càng sớm càng tốt để tránh vi phạm và rắc rối trong quá trình xử lý.
Ai trả tiền thuê và các khoản nợ phát sinh?
Người thừa kế có trách nhiệm thanh toán các khoản nợ phát sinh trước khi người thuê qua đời, còn người tiếp tục thuê chịu trách nhiệm từ thời điểm tiếp tục hợp đồng.
Áp dụng cho nhà ở xã hội như thế nào?
Nhà ở xã hội cũng được áp dụng tương tự, trừ nhà ở công vụ, người cùng sinh sống đủ điều kiện sẽ được tiếp tục thuê.
Khi hợp đồng hết hạn, có được ưu tiên ký mới?
Luật chỉ quy định được tiếp tục thuê đến hết hợp đồng, không có ưu tiên ký hợp đồng mới tự động. Người thuê mới phải làm thủ tục thuê theo quy định hiện hành.
Người thừa kế không cùng sinh sống có quyền gì không?
Không có quyền tiếp tục thuê, nhà ở sẽ bị thu hồi nếu không còn ai cùng sinh sống.
Nếu nhiều người cùng sinh sống, ai đứng tên hợp đồng?
Phải thỏa thuận nội bộ để chỉ định đại diện. Nếu không thỏa thuận được, cơ quan nhà nước sẽ quyết định dựa trên các yếu tố liên quan.
Có bắt buộc phải tiếp tục hợp đồng thuê không?
Không bắt buộc, đây là quyền lợi. Người có quyền có thể từ chối, khi đó hợp đồng sẽ chấm dứt và nhà sẽ bị thu hồi.
Dịch vụ tư vấn pháp lý về hợp đồng thuê nhà khi người ký hợp đồng qua đời
Luật sư chuyên trách có thể hỗ trợ:
Phân tích hợp đồng và quyền nghĩa vụ của các bên
Hướng dẫn thủ tục khai nhận thừa kế và chuẩn bị hồ sơ
Đại diện thương lượng với cơ quan nhà nước
Soạn thảo các văn bản pháp lý cần thiết
Hỗ trợ giải quyết tranh chấp liên quan đến quyền thuê nhà
Trường hợp người đứng tên hợp đồng thuê nhà với Nhà nước qua đời đòi hỏi người thừa kế thực hiện đúng quy trình pháp lý để bảo vệ quyền lợi và tránh rủi ro. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng thuận lợi giải quyết các vấn đề liên quan đúng quy định pháp luật. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ hotline 1900636387để được hỗ trợ miễn phí.
>>> Xem thêm:
Comments