HƯỚNG DẪN THỦ TỤC TRƯNG CẦU GIÁM ĐỊNH HÌNH SỰ

luatlongphan
3 days ago
5 min read

Trưng cầu giám định hình sự là một công việc quan trọng trong tố tụng hình sự, được cơ quan tiến hành tố tụng quyết định thực hiện nhằm xác minh các tình tiết liên quan đến vụ án. Kết quả giám định đóng vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ sự thật khách quan và chứng minh hành vi phạm tội. Việc này yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt trình tự, thủ tục để đảm bảo tính chính xác và khách quan. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết các bước và quy định pháp luật về trưng cầu giám định hình sự.

Khi nào cần thực hiện trưng cầu giám định hình sự?

Trưng cầu giám định là bắt buộc trong những tình huống sau:

Tình trạng tâm thần: Khi nghi ngờ năng lực chịu trách nhiệm hình sự của bị can, bị cáo, hoặc khả năng nhận thức, khai báo chính xác của người làm chứng, bị hại.
Xác định tuổi: Khi việc xác định tuổi của bị can, bị cáo, bị hại có ý nghĩa đối với vụ án nhưng không có tài liệu chứng minh hoặc có nghi ngờ về tính chính xác của tài liệu.
Nguyên nhân chết người.
Tổn hại sức khỏe: Xác định mức độ thương tích, khả năng lao động.
Giám định vật chất: Chất ma túy, vũ khí quân dụng, vật liệu nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, tiền giả, kim loại quý, đá quý, đồ cổ.
Mức độ ô nhiễm môi trường.

Ngoài ra, theo Điều 207 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, đương sự hoặc người đại diện có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền thực hiện giám định nếu liên quan đến quyền lợi hợp pháp của họ.

Trình tự, thủ tục trưng cầu giám định hình sự

Ban hành quyết định trưng cầu giám định

Cơ quan tiến hành tố tụng sẽ ra quyết định trưng cầu giám định trong các trường hợp bắt buộc theo Điều 206 hoặc khi xét thấy cần thiết theo đề nghị của đương sự.

Thời hạn xem xét yêu cầu trưng cầu giám định của đương sự là 07 ngày kể từ khi nhận văn bản đề nghị. Nếu không chấp thuận, cơ quan phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do. Sau thời hạn này, đương sự có quyền tự yêu cầu giám định.

Nội dung quyết định trưng cầu giám định phải ghi rõ:

Tên cơ quan và người ra quyết định;
Tên tổ chức giám định và giám định viên thực hiện;
Tên và đặc điểm đối tượng cần giám định;
Tài liệu hoặc mẫu so sánh kèm theo (nếu có);
Nội dung yêu cầu giám định;
Thời hạn trả kết luận giám định.

Căn cứ pháp lý: Khoản 1, 2 Điều 205; Khoản 1 Điều 207; Khoản 1 Điều 214 BLTTHS 2015

Thông báo cho các bên liên quan

Sau khi quyết định được ban hành, cơ quan trưng cầu giám định phải thông báo bằng văn bản cho đương sự và các bên liên quan nhằm bảo đảm quyền giám sát và phản biện, đặc biệt trong những vụ án phức tạp hoặc có tranh chấp lớn.

Gửi hồ sơ và đối tượng giám định

Trong vòng 24 giờ kể từ khi ra quyết định, cơ quan trưng cầu phải gửi hồ sơ, đối tượng giám định và quyết định đến cơ quan thực hiện giám định. Đồng thời gửi quyết định cho Viện kiểm sát có thẩm quyền để thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra.

Thực hiện giám định

Giám định có thể tiến hành tại cơ quan giám định hoặc tại nơi điều tra. Điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán, người yêu cầu giám định có thể tham dự nhưng phải báo trước. Giám định phải tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, thực hiện khách quan, độc lập, và do giám định viên có năng lực, chứng chỉ hành nghề.

Thời hạn giám định:

Không quá 03 tháng: Tình trạng tâm thần của bị can, bị cáo, người làm chứng, bị hại;
Không quá 01 tháng: Nguyên nhân chết người, mức độ ô nhiễm môi trường;
Không quá 09 ngày: Xác định tuổi, tính chất thương tích, chất ma túy, vũ khí, vật liệu nổ, kim loại quý, đá quý, đồ cổ.

Trường hợp giám định không thực hiện được trong thời hạn quy định, cơ quan giám định phải thông báo lý do bằng văn bản.

Căn cứ pháp lý: Điều 208, 209 BLTTHS 2015

Thông báo kết quả giám định

Trong vòng 24 giờ kể từ khi có kết luận giám định, cơ quan giám định phải gửi kết luận cho cơ quan trưng cầu và người yêu cầu giám định;
Trong vòng 07 ngày kể từ khi nhận kết luận, cơ quan trưng cầu phải thông báo kết quả cho bị can, bị cáo, bị hại và người tham gia tố tụng liên quan.

Căn cứ pháp lý: Khoản 2 Điều 213, Khoản 2 Điều 214 BLTTHS 2015

Quyền yêu cầu giám định lại hoặc giám định bổ sung

Đương sự có quyền yêu cầu:

Giám định lại: Khi kết luận giám định có sai sót, thiếu khách quan, hoặc không phản ánh đúng thực tế;
Giám định bổ sung: Khi kết luận chưa đầy đủ, chưa rõ, hoặc phát sinh vấn đề mới liên quan vụ án.

Yêu cầu phải được thực hiện bằng văn bản, nêu rõ lý do và kèm chứng cứ. Cơ quan tiến hành tố tụng sẽ xem xét tính hợp lý, cần thiết trước khi ra quyết định. Kết luận giám định lại hoặc bổ sung có giá trị pháp lý tương đương kết luận ban đầu.

Căn cứ pháp lý: Điều 210, 211, 212 BLTTHS 2015

Giá trị pháp lý của kết luận giám định

Kết luận giám định là chứng cứ quan trọng nếu:

Thực hiện đúng trình tự pháp luật;
Giám định viên đủ năng lực, tổ chức giám định có thẩm quyền;
Sử dụng phương pháp khoa học, không mâu thuẫn với các chứng cứ khác.

Cơ quan tố tụng phải đối chiếu kết luận giám định với các chứng cứ khác để đảm bảo khách quan. Trong phiên tòa, Tòa án có quyền triệu tập giám định viên giải thích kết luận.

Dịch vụ luật sư hỗ trợ trưng cầu giám định

Luật sư của Long Phan PMT hỗ trợ:

Tư vấn các vấn đề pháp lý liên quan trưng cầu giám định;
Soạn thảo đơn đề nghị giám định và các văn bản pháp lý;
Tham gia phiên tòa với vai trò bảo vệ bị cáo hoặc bảo vệ quyền lợi bị hại;
Theo dõi tiến độ giám định, đảm bảo thủ tục đúng pháp luật;
Phân tích, đánh giá kết luận giám định;
Tư vấn các rủi ro pháp lý liên quan đến kết luận giám định.

Trưng cầu giám định hình sự đúng pháp luật giúp bảo vệ quyền lợi của các bên và đảm bảo tính khách quan trong giải quyết vụ án. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.

Nguồn: Trưng cầu giám định hình sự: Trình tự thủ tục thực hiện

>>> Xem thêm: