HƯỚNG DẪN CHI TIẾT THỦ TỤC NHẬN CHA CHO CON KHI CHA ĐÃ QUA ĐỜI 2025

luatlongphan
Nov 15
5 min read

Thủ tục nhận cha cho con khi người cha đã qua đời là một quá trình pháp lý quan trọng, giúp con cái xác lập quan hệ huyết thống với người cha đã mất, đồng thời bảo đảm các quyền lợi về nhân thân và thừa kế. Khác với việc nhận cha khi người cha còn sống, quy trình này đòi hỏi phải thu thập chứng cứ đầy đủ, tuân thủ nghiêm ngặt trình tự pháp luật và thực hiện tại các cơ quan có thẩm quyền. Bài viết dưới đây cung cấp hướng dẫn chi tiết về quyền pháp lý, hồ sơ, thủ tục cũng như các bước cần thiết để tiến hành thủ tục nhận cha khi người cha đã mất.

Quyền nhận cha khi cha đã mất

Theo khoản 1 Điều 90 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, con có quyền xác lập quan hệ cha, mẹ, kể cả trong trường hợp cha hoặc mẹ đã qua đời. Quy định này bảo vệ quyền lợi của con và công nhận mối quan hệ huyết thống. Đối với con đã thành niên, việc thực hiện thủ tục nhận cha không cần sự đồng ý của mẹ, tạo điều kiện cho con tự quyết định về quan hệ cha con theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, quá trình này thường phức tạp hơn do không có sự hiện diện trực tiếp của người cha.

Các bước chuẩn bị thủ tục nhận cha khi cha đã mất

Thu thập bằng chứng xác thực quan hệ cha con

Bước đầu tiên quan trọng là chuẩn bị đầy đủ các chứng cứ chứng minh mối quan hệ cha con, bởi người cha đã mất không thể tham gia xét nghiệm trực tiếp. Các loại bằng chứng gồm:

Giấy tờ pháp lý: Giấy khai sinh của con, giấy chứng tử của cha, giấy tờ tùy thân của cha như CMND, CCCD, hộ chiếu, sổ hộ khẩu hoặc các giấy tờ chứng minh quan hệ gia đình.
Bằng chứng về mối quan hệ và trách nhiệm: Ảnh chụp chung, thư từ, nhật ký, hóa đơn chuyển tiền cấp dưỡng, biên lai học phí hoặc các chứng cứ khác chứng minh cha đã thực hiện nghĩa vụ nuôi dưỡng con.
Lời khai của người làm chứng: Lời khai của mẹ, người thân, hàng xóm, bạn bè, được lập thành văn bản có công chứng hoặc xác nhận bởi cơ quan có thẩm quyền.
Xét nghiệm ADN gián tiếp: Dù cha đã mất, có thể thực hiện xét nghiệm với ông bà nội, chú, bác, anh chị em ruột của cha để làm cơ sở khoa học xác thực quan hệ huyết thống.

Xác định cơ quan có thẩm quyền giải quyết

Theo Khoản 2 Điều 101 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Tòa án là cơ quan có thẩm quyền xử lý yêu cầu công nhận cha con.

Thẩm quyền theo lãnh thổ: Tòa án nơi người yêu cầu (con hoặc người giám hộ) cư trú hoặc làm việc, theo Khoản 2, Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Yếu tố nước ngoài: Nếu liên quan đến người nước ngoài hoặc con đang ở nước ngoài, thẩm quyền thuộc Tòa án nhân dân cấp tỉnh và có thể cần ủy thác tư pháp.

Soạn thảo đơn yêu cầu và hồ sơ đính kèm

Đơn yêu cầu: Sử dụng Mẫu số 01-VDS ban hành kèm theo Nghị quyết số 04/2018/NQ-HĐTP.
Nội dung chính: Thông tin người yêu cầu, thông tin cha đã mất, thông tin mẹ (nếu có), yêu cầu công nhận quan hệ cha con, kèm danh mục chứng cứ đính kèm.
Tài liệu cần đính kèm: Bản sao giấy khai sinh, giấy chứng tử, giấy tờ tùy thân, chứng cứ chứng minh quan hệ cha con.

Trình tự tiếp nhận và giải quyết tại Tòa án

Bước 1: Nộp hồ sơ yêu cầu tại Tòa án có thẩm quyền.
Bước 2: Tòa án kiểm tra tính hợp lệ, yêu cầu nộp tạm ứng lệ phí và ra thông báo thụ lý hồ sơ.
Bước 3: Thu thập, xác minh chứng cứ, trưng cầu giám định ADN gián tiếp, lấy lời khai người liên quan.
Bước 4: Mở phiên họp xét xử; Hội đồng xét xử đánh giá chứng cứ và ra quyết định.
Bước 5: Ban hành Quyết định công nhận cha con, có hiệu lực pháp luật sau 15 ngày nếu không có kháng cáo hoặc kháng nghị.

Liên hệ cơ quan hộ tịch để ghi nhận quan hệ cha con

Sau khi có Quyết định Tòa án, người yêu cầu nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nơi cư trú của con, gồm: bản sao quyết định công nhận có chứng thực, tờ khai đăng ký cha mẹ con, giấy khai sinh bản chính, giấy tờ tùy thân và giấy chứng tử của cha. Cán bộ tư pháp sẽ kiểm tra, ghi bổ sung thông tin cha vào giấy khai sinh và Sổ hộ tịch, hoàn tất thủ tục.

Dịch vụ pháp lý hỗ trợ thủ tục nhận cha khi cha đã chết

Quy trình nhận cha khi người cha đã mất phức tạp, đòi hỏi kiến thức pháp luật chuyên sâu. Long Phan PMT cung cấp dịch vụ toàn diện, bao gồm:

Tư vấn chi tiết về quy định pháp luật, điều kiện và thủ tục nhận cha con;
Hướng dẫn thu thập chứng cứ, thực hiện xét nghiệm ADN gián tiếp;
Xác định cơ quan Tòa án có thẩm quyền;
Soạn thảo đơn và hồ sơ đính kèm;
Đại diện và tham gia tố tụng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp;
Hỗ trợ liên hệ cơ quan hộ tịch để ghi nhận quan hệ cha con trên giấy tờ.

Giải đáp các thắc mắc thường gặp

Thời hiệu yêu cầu Tòa án: Không giới hạn thời gian, quyền nhận cha là quyền nhân thân cơ bản.
Người có quyền nộp đơn: Con đã thành niên, mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp, cơ quan tổ chức có thẩm quyền theo luật.
Quyết định Tòa án có xác lập thừa kế tự động không: Không, cần thực hiện thêm thủ tục khai nhận hoặc phân chia di sản theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015.
Thời gian giải quyết: Thường 4–6 tháng, có thể kéo dài nếu cần trưng cầu giám định hoặc xác minh chứng cứ phức tạp.
Đổi họ của con: Không bắt buộc, con đã thành niên có quyền giữ họ hoặc đổi sang họ của cha theo nguyện vọng.
Trường hợp cha là người nước ngoài: Thủ tục có yếu tố nước ngoài, thẩm quyền thuộc Tòa án nhân dân cấp tỉnh, có thể cần ủy thác tư pháp.

Thủ tục nhận cha cho con khi người cha đã chết đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, hiểu biết pháp luật và tuân thủ trình tự tố tụng. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết thủ tục nhận cha con khi cha đã mất thuận lợi và đúng quy định pháp luật. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.

Nguồn: Thủ tục nhận cha cho con khi người cha đã chết: Hướng dẫn [2025]

>>> Xem thêm: