HƯỚNG DẪN CHI TIẾT CÁCH NHẬN TIỀN BỒI THƯỜNG KHI BỊ CÁO ĐANG CHẤP HÀNH ÁN TÙ

luatlongphan
Oct 25
6 min read

Trong thực tế, sau khi bản án hình sự có hiệu lực pháp luật, nhiều bị hại gặp khó khăn khi thực hiện quyền nhận bồi thường dân sự do người phải thi hành án (bị cáo) đang trong quá trình chấp hành hình phạt tù. Việc thi hành án dân sự trong trường hợp này thường kéo dài, đòi hỏi người được thi hành án phải chủ động thực hiện đầy đủ thủ tục theo quy định. Bài viết dưới đây của Long Phan PMT sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình, hồ sơ và những lưu ý quan trọng giúp người bị hại có thể nhận được khoản tiền bồi thường đúng pháp luật và hiệu quả nhất.

Các bước yêu cầu thi hành án phần dân sự

Nộp đơn yêu cầu thi hành án phần dân sự trong bản án hình sự

Khi bản án đã có hiệu lực, người bị hại hoặc người được bồi thường có quyền nộp đơn yêu cầu thi hành án để thực hiện phần dân sự trong vụ án. Theo Điều 31 Luật Thi hành án dân sự năm 2008, sửa đổi bổ sung năm 2014 (LTHADS), đơn yêu cầu phải thể hiện đầy đủ các nội dung:

Họ tên, địa chỉ của người yêu cầu thi hành án;
Cơ quan thi hành án dân sự nơi gửi yêu cầu;
Thông tin người được thi hành án và người phải thi hành án;
Nội dung cụ thể của yêu cầu thi hành án;
Thông tin về tài sản hoặc điều kiện thi hành án của người phải thi hành án (nếu có);
Ngày, tháng, năm lập đơn, chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm đơn; nếu là tổ chức thì có chữ ký người đại diện hợp pháp và đóng dấu.

Kèm theo đơn yêu cầu, người được thi hành án cần nộp bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật. Việc nộp đơn có thể do người được thi hành án tự thực hiện hoặc ủy quyền hợp pháp cho người khác.

Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận và giải quyết yêu cầu

Theo Điều 35 LTHADS, cơ quan thi hành án dân sự cấp tương ứng với Tòa án đã xét xử sơ thẩm có thẩm quyền tổ chức thi hành phần dân sự trong bản án hình sự. Cơ quan này có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ, ra quyết định thi hành án và triển khai các bước xác minh, cưỡng chế (nếu cần) để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người bị hại.

Trình tự và thủ tục thi hành án dân sự đối với bị cáo đang chấp hành án tù

Dù bị cáo đang trong thời gian thi hành án phạt tù, nghĩa vụ bồi thường dân sự vẫn có hiệu lực. Người được thi hành án cần chủ động thực hiện các bước theo quy định:

Ban hành quyết định thi hành án

Thủ trưởng cơ quan thi hành án có trách nhiệm ban hành quyết định thi hành án trong vòng 05 ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận yêu cầu. Sau đó, cơ quan thi hành án sẽ gửi quyết định đến người yêu cầu, người phải thi hành án và Viện kiểm sát cùng cấp để giám sát việc thực hiện.

Xác minh điều kiện thi hành án

Nếu người phải thi hành án không tự nguyện thi hành trong thời hạn quy định, cơ quan thi hành án sẽ tiến hành xác minh điều kiện thi hành trong vòng 10 ngày kể từ khi hết thời hạn tự nguyện.Theo Điều 44 LTHADS, việc xác minh được thực hiện định kỳ:

Ít nhất 6 tháng/lần khi người phải thi hành án chưa có điều kiện;
1 năm/lần nếu người này đang chấp hành án tù trên 2 năm hoặc không xác định được nơi cư trú;
Sau 2 lần xác minh liên tiếp mà người phải thi hành án vẫn chưa có khả năng thi hành, cơ quan thi hành án phải thông báo bằng văn bản cho người được thi hành án.

Kê biên và xử lý tài sản khi xác minh có điều kiện thi hành án

Nếu kết quả xác minh cho thấy người phải thi hành án có tài sản hoặc thu nhập nhưng cố tình không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ, cơ quan thi hành án sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế theo quy định tại Điều 76 và Mục 6 LTHADS. Trình tự kê biên, xử lý tài sản bao gồm:

Ra quyết định kê biên tài sản của người phải thi hành án;
Tổ chức định giá tài sản bị kê biên;
Thực hiện giao, bán tài sản và thanh toán nghĩa vụ bồi thường.

Tùy từng trường hợp, cơ quan thi hành án có thể tiến hành khấu trừ tiền trong tài khoản ngân hàng, thu giữ hoặc phát mãi tài sản để đảm bảo thi hành nghĩa vụ bồi thường.

Thủ tục nhận tiền bồi thường

Sau khi xử lý tài sản, cơ quan thi hành án sẽ tiến hành chi trả tiền bồi thường cho người được thi hành án theo Điều 47 LTHADS, Điều 49 Nghị định 62/2015/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 152/2024/NĐ-CP) và Điều 18 Thông tư 04/2023/TT-BTP. Người được thi hành án có thể lựa chọn hình thức nhận tiền:

Trực tiếp tại cơ quan thi hành án;
Ủy quyền hợp pháp cho người khác nhận thay;
Đề nghị chuyển khoản hoặc gửi qua bưu điện (phải có đơn đề nghị ghi rõ thông tin người nhận, tài khoản, ngân hàng).

Thời hiệu yêu cầu thi hành án

Theo Điều 30 LTHADS, thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự là 05 năm kể từ ngày bản án có hiệu lực. Nếu người yêu cầu nộp đơn sau thời hạn này, cơ quan thi hành án có quyền từ chối thụ lý, trừ khi người yêu cầu chứng minh được có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khiến không thể thực hiện đúng thời hạn.

Một số câu hỏi thường gặp

Người bị hại có thể yêu cầu thi hành án ngay sau khi bị cáo bị kết án không?

Có. Sau khi bản án có hiệu lực, người bị hại có thể gửi đơn yêu cầu thi hành phần dân sự ngay, không phụ thuộc vào việc bị cáo đang chấp hành án tù.

Có thể kê biên tài sản chung của vợ chồng bị cáo không?

Theo Điều 74 LTHADS, nếu tài sản là tài sản chung, cơ quan thi hành án sẽ xác định phần sở hữu của bị cáo để kê biên. Nếu không thể tách riêng, tài sản chung có thể bị kê biên toàn bộ, sau đó hoàn trả phần thuộc về người đồng sở hữu.

Có cần biết thông tin tài sản của bị cáo mới được yêu cầu thi hành án không?

Không bắt buộc. Việc xác minh điều kiện thi hành án là nhiệm vụ của cơ quan thi hành án. Tuy nhiên, nếu người yêu cầu cung cấp được thông tin, việc xử lý sẽ nhanh hơn.

Nếu bị cáo được đặc xá thì nghĩa vụ bồi thường còn không?

Đặc xá chỉ miễn phần hình phạt tù, không xóa bỏ nghĩa vụ dân sự. Sau khi được đặc xá, bị cáo vẫn phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ bồi thường theo bản án.

Có thể nhận tiền từ người thân của bị cáo không?

Có. Nếu người thân của bị cáo tự nguyện thanh toán thay, việc này vẫn được cơ quan thi hành án ghi nhận hợp pháp theo Điều 6 LTHADS, với điều kiện giao dịch được lập biên bản và xác nhận tại cơ quan thi hành án.

Dịch vụ luật sư hỗ trợ thi hành án dân sự

Long Phan PMT cung cấp dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp trong lĩnh vực thi hành án dân sự, bao gồm:

Tư vấn quyền và nghĩa vụ thi hành phần dân sự trong bản án hình sự;
Soạn thảo, hoàn thiện hồ sơ yêu cầu thi hành án;
Hỗ trợ xác minh tài sản, ngăn chặn việc tẩu tán tài sản;
Làm việc, theo dõi với chấp hành viên để thúc đẩy quá trình thi hành án;
Đại diện bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng trong suốt quá trình.

Nhìn chung, việc nhận tiền bồi thường khi bị cáo đang thi hành án tù đòi hỏi người bị hại cần hiểu rõ quy trình pháp lý, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và theo sát tiến trình thi hành án. Với sự hỗ trợ của đội ngũ Luật sư Long Phan PMT, Quý khách hàng sẽ được hướng dẫn toàn diện, giúp đảm bảo quyền lợi hợp pháp và rút ngắn thời gian xử lý. Long Phan PMT cam kết mang đến dịch vụ tư vấn nhanh chóng, chính xác và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vướng mắc pháp lý đúng quy định. Liên hệ ngay Hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí và tận tâm.

Nguồn: Cách nhận tiền bồi thường khi bị cáo đã đi tù: Hướng dẫn

>>> Xem thêm: