CÁCH XỬ LÝ TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG THUÊ ĐẤT CÔNG ÍCH
- luatlongphan
- Aug 7
- 5 min read
Tranh chấp hợp đồng thuê đất công ích, một tình huống thường xảy ra giữa Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã và người dân, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật để bảo vệ quyền lợi chính đáng. Việc nhận diện đúng bản chất pháp lý của mối quan hệ này và lựa chọn phương án giải quyết phù hợp là yếu tố then chốt. Bài viết này, Long Phan PMT sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cách thức giải quyết các tranh chấp này.
Bản Chất Của Tranh Chấp Thuê Đất Công Ích
Theo quy định tại Điều 179 Luật Đất đai 2024, đất công ích là quỹ đất nông nghiệp do UBND cấp xã quản lý. Khi quỹ đất này chưa được sử dụng vào mục đích công ích, UBND cấp xã có quyền cho cá nhân tại địa phương thuê để sản xuất nông nghiệp hoặc nuôi trồng thủy sản thông qua hình thức đấu giá.
Người trúng đấu giá sẽ ký hợp đồng thuê đất với UBND cấp xã. Mối quan hệ này mang bản chất dân sự, trong đó UBND cấp xã đóng vai trò là bên cho thuê và cá nhân là bên thuê. Do đó, tranh chấp phát sinh từ hợp đồng này được xem là tranh chấp dân sự và chịu sự điều chỉnh của pháp luật dân sự và pháp luật đất đai.
Hướng Giải Quyết Tranh Chấp Với UBND Cấp Xã
Việc giải quyết tranh chấp hợp đồng thuê đất công ích phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Trường hợp UBND cấp xã lạm dụng quyền quản lý hành chính để thu hồi và cưỡng chế
Khi xảy ra tranh chấp hợp đồng, UBND cấp xã chỉ là một bên trong quan hệ dân sự, không được dùng quyền lực nhà nước để giải quyết. Hành vi thu hồi hay cưỡng chế đất thuê khi có tranh chấp là vi phạm pháp luật và có dấu hiệu lạm quyền.
Thẩm quyền giải quyết loại tranh chấp này thuộc về Tòa án theo Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Nếu bị cưỡng chế trái phép, cá nhân thuê đất có quyền khởi kiện hành chính theo Điều 115 Luật Tố tụng Hành chính 2015, yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm và bồi thường thiệt hại.
Trường hợp UBND cấp xã vi phạm hợp đồng
Nếu UBND xã vi phạm hợp đồng làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người thuê, người thuê có quyền khởi kiện vụ án dân sự. Căn cứ khoản 3 Điều 26, điểm a khoản 1 Điều 35 và điểm c khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 (sửa đổi), Tòa án nhân dân khu vực nơi có đất tranh chấp sẽ có thẩm quyền giải quyết.
Để khởi kiện, người thuê cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, bao gồm:
Đơn khởi kiện theo mẫu 23-DS.
Hợp đồng thuê đất và các tài liệu liên quan.
Các chứng cứ chứng minh hành vi vi phạm của UBND xã.
Căn cước công dân của người khởi kiện.
Trường hợp người thuê vi phạm hợp đồng
Khi người thuê vi phạm hợp đồng, UBND cấp xã có quyền khởi kiện dân sự theo Điều 186 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Tùy vào hành vi vi phạm, UBND có thể yêu cầu Tòa án:
Chấm dứt hợp đồng, buộc trả lại đất.
Yêu cầu thanh toán tiền thuê còn thiếu và lãi chậm trả.
Yêu cầu bồi thường thiệt hại (nếu có).
Lưu ý rằng, UBND chỉ được giải quyết tranh chấp này qua thủ tục tố tụng dân sự tại Tòa án, không được sử dụng quyền hành chính. Nếu UBND có hành vi can thiệp hành chính trái phép, người thuê có quyền khởi kiện hành chính hoặc tố cáo hành vi đó.
Các Câu Hỏi Thường Gặp
Có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời không?
Có. Đương sự có quyền yêu cầu áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời theo Điều 114 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, ví dụ như cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp hoặc phong tỏa tài sản.
Thời hạn thuê đất công ích là bao lâu nếu không được ghi trong hợp đồng?
Theo khoản 3 Điều 179 Luật Đất đai 2024, thời hạn thuê đất công ích không quá 10 năm. Nếu không có thỏa thuận, thời hạn thuê sẽ được xác định theo thời hạn sử dụng đất, nhưng cũng không quá 10 năm.
Người dân có thể yêu cầu bồi thường khi bị UBND xã cưỡng chế sai không?
Có. Người dân có quyền khởi kiện hành chính đối với hành vi cưỡng chế sai của UBND xã và yêu cầu bồi thường thiệt hại theo Luật Tố tụng Hành chính 2015.
Tranh chấp hợp đồng liên quan đất công ích có bắt buộc phải hòa giải không?
Không. Căn cứ khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP và Điều 235 Luật Đất đai 2024, tranh chấp này không bắt buộc phải hòa giải.
UBND xã có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê không?
UBND xã chỉ được đơn phương chấm dứt hợp đồng khi có thỏa thuận trong hợp đồng hoặc theo quy định tại Điều 428 Bộ luật Dân sự 2015.
Dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp hợp đồng thuê đất công ích
Long Phan PMT cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên sâu về tranh chấp hợp đồng liên quan đến đất đai:
Tư vấn về quy định sử dụng quỹ đất công ích và quyền thuê đất.
Hướng dẫn giải quyết tranh chấp hợp đồng, bao gồm cả khiếu nại, khởi kiện hành chính.
Soạn thảo hồ sơ khởi kiện và đại diện tham gia tố tụng.
Việc giải quyết tranh chấp hợp đồng thuê đất công ích cần được thực hiện đúng trình tự pháp luật, dựa trên bản chất dân sự của giao dịch. Các bên liên quan cần hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, tránh lạm dụng quyền lực hành chính. Để đảm bảo quyền lợi, việc tham vấn luật sư chuyên về đất đai là cần thiết khi phát sinh tranh chấp. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, giúp khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
>>> Xem thêm:
Comments